دردهای مزمن شکمی یکی از شایعترین علائم در کودکان و نوجوانان است که می توانند فعالیتهای روزمره کودک را شدیدا تحت تاثیر قرار دهند در مطالعه حاضر به بررسی انواع دردهای گوارشی ممکن در کودکان و نوجوانان پرداختیم. این موارد شامل کرایتریای تشخیصی سندرم‌های گوارشی فونکسیونل اطفال، درد یا ناراحتی شکمی (Abdominal discomfort) ، سندرم روده تحریک‌پذیر ، میگرن شکمی ، سندرم استفراغ واسهال دوره ای میشود.
سندرم های گوارشی اطفال(کرایتریای تشخیصی سندرم‌های گوارشی فونکسیونل اطفال)
دستگاه گوارش کودک بخش حساسی از بدن اوست. برای حفظ سلامت بدن کودک و پیشگیری از بیماری لازم است در مورد بیماری‌های گوارشی موجود در کودکان آگاهی کافی داشته باشید. اکثر کودکانی که از بیماری های گوارشی رنج می برند در معرض اختلالات ذهنی مثل اضطراب و افسردگی هم هستند. درباره دردهای فونکسیونل شکمی درد یا ناراحتی شکمی (Abdominal discomfort) ، سندرم روده تحریک‌پذیر، میگرن شکمی، سندرم استفراغ دوره‌ای و اسهال فونکسیونل در ادامه مقاله کرایتریای تشخیصی سندرم‌های گوارشی فونکسیونل اطفال بخوانید.
درد شکمی فونکسیون
درد شکمی می‌تواند یکی از مرتبط با اختلالات گذرا یا بیماری‌های جدی باشد. تشخیص قطعی علت درد شکم می‌تواند مشکل باشد، زیرا بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند به این علائم منجر شوند. در اغلب موارد درد شکمی خوش خیم یا گذرا می‌باشد لیکن گاهی نیاز به مداخله فوری متخصصان وجود دارد. سندرم درد شکمی فونکسیون به شرح زیر است:
- درد شکمی مداوم یا حمله‌ای
- عدم وجود شواهد التهابی و آناتومیک و متابولیک و بدخیمی
- عدم وجود شواهد کافی. برای سایر بیماری عملی دستگاه گوارش ـ کل این موارد باید حداقل یک‌بار در هفته برای حداقل دوماه موجود باشد.
سندرم درد شکمی فونکسیونل
وجود علائم درد شکمی فونکسیونل در 25٪ اوقات به همراه یک مورد یا بیشتر از موارد ذیل:
- کاهش عملکرد روزمره
- علائم سوماتیک اضافی سردرد یا درد اندام یا اختلال خواب و مانند قبلی باید حداقل یک‌بار در هفته به مدت دوماه وجود داشته باشد.(دردهای فونکسیونل شکمی)
سندرم روده تحریک‌پذیر
از نشانه های ابتلا کودک به سندرم روده تحریک پذیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد. برای خواندن بیشتر درباره نشانگان روده تحریک پذیر بیشتر بخوانید.
- ناراحتی یا درد شکمی به همراه حداقل دو مورد ذیل: بهبودی با دفع مدفوع، شروع با تغییر در تعداد دفع مدفوع، شروع با تغییر در قوام مدفوع
- عدم وجود علائم التهابی، آناتومیک، متابولیک یا بدخیمی برای حداقل یک‌بار در هفته به مدت 2ماه
سندرم میگرن شکمی
تأیید تشخیص ابتلا به میگرن شکمی مشکل است چون مجموعه خاصی از ویژگی ها برای تایید ابتلا به این نشانگان وجود ندارد. تشخیص این مدل سندرم‌های گوارشی کمی زمان بر است و لازم است بدانید که ابتلا به این مورد از عارضه های گوارشی در بزرگسالان بسیار نادر است. کودکان مبتلا به میگرن شکمی ممکن است در بزرگ‌سالی دارای میگرن همراه سردرد باشند. از نشانه های ابتلا به میگرن شکمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حملات درد شکمی شدید دور ناف به مدت حداقل یک ساعت
- سالم بودن بین حملات هفته‌ها یا ماه‌ها
- درد مداخله‌کننده با فعالیتهای طبیعی
- درد شکمی همراه دو مورد از موارد ذیل: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، سردرد، فوتوفوبی، رنگ‌پریدگی
- عدم وجود علائم التهابی و آناتومیک و متابولیک و بدخیمی
- حداقل دو حمله در 12ماه اخیر
(کرایتریای تشخیصی سندرم‌های گوارشی فونکسیونل اطفال ، درد یا ناراحتی شکمی (Abdominal discomfort) ، سندرم روده تحریک‌پذیر ، میگرن شکمی ، سندرم استفراغ و اسهال دوره‌ای )
سندرم گوارشی استفراغ دوره‌ای
سندرم استفراغ دوره ای یک اختلال مزمن است که با دوره‌های استفراغ تکرار شونده به طول یک روز تا چند هفته مشخص میشود. هر دوره در سندرم استفراغ دوره ای به چهار مرحله تقسیم میشود: اینتر، پرودروم، استفراغ و بازیابی. درباره نشانه های این سندرم به شرح زیر است:
- حداقل 2 حمله استفراغ شدید و مقاوم به مدت ساعت‌ها و روزها
- برگشت به سلامتی به مدت هفته‌ها تا ماه‌ها
(استفراغ واسهال دوره ای)
سندرم گوارشی اسهال فونکسیونل
يکي از مشکلات گوارشي نادر که ممکن است در نوزادان پيش بيايد بيماري اسهال فونکسیونل مي باشد. در 75% موارد قسمت آگانگليون محدود به رکتوسيگموييد بوده ولي در 10% موارد تمام کولون و در موارد بسيار نادر تمام روده درگير مي شود. از نشانه های اسهال فونکسیونل :
- دفع روزانه مدفوع بدون قوام حجیم بدون درد حداقل سه مورد یا بیشتر
- علائم بیشتر از 4 هفته
- سن شروع علائم بین 36ـ6ماهگی
- دفع مدفوع هنگام بیداری
- عدم وجود FTT درصورت دریافت کالری کافی
نکته: بیماری سلیاک در اتیولوژی اسهال و یبوست هردو نقش دارد.
(کرایتریای تشخیصی سندرم‌های گوارشی فونکسیونل اطفال ، درد یا ناراحتی شکمی (Abdominal discomfort) ، سندرم روده تحریک‌پذیر ، میگرن شکمی ، سندرم استفراغ و اسهال دوره‌ای )
کتاب ضروریات اطفال نلسون ویرایش سال ۲۰۱۸-سری مجموعه کتابهای Case files ،کتاب طب اطفال-کارنت اطفال-طفال نتر
