انواع ذهنیت طرحواره ای
هر کسی در زمان‌های مختلف وضعیت‌های روحی و رفتاری مختلفی دارد؛ گاهی مثل کودک زود عصبانی و یا غمگین می‌شود، گاهی احساس می‌کند کسی در ذهنش او را به باد انتقاد یا مسخره می‌گیرد، گاهی نیز از مسائل فرار می‌کند و گاهی تسلیم شرایط سخت زندگی می‌شود، زمانی هم این شخص افسرده و نالان است و گاهی شاد. البته مواقعی هم وجود دارد که این شخص می‌تواند با عقل و خرد کارهای خود را به انجام برساند. این وضعیت‌های مختلف هیجانی و رفتاری را در روانشناسی ذهنیت طرحواره ای می‌گویند که در واقع شیوه بروز طرحواره ها است.و به‌کارگیری این ذهنیت ها هم ناخودآگاه است.
وقتی یک طرحواره فعال می شود و فرد از یک سبک مقابله ای استفاده می کند در حالتی قرار می گیرد که به آن ذهنیت می گوییم. بنابراین فرمول ذهنیت طرحواره ای عبارت است از: فعال شدن طرحواره + استفاده از سبک مقابله ای = ذهنیت.
ذهنیت ها انواع مختلفی دارند. ذهنیت ها وضعیت اینجا و اکنون ” ماست. همان احساس ها، افکار و رفتارهایی است که در لحظه حال از آنها استفاده می کنیم.ذهنیت های طرحواره انواع مدل های مختلفی را شامل می شوند که به صورت دسته بندی شده مورد بررسی قرار می گیرند.
در حالت کلی ۴ مدل ذهنیت طرحواره را می توان در افراد مشاهده نمود که هریک انواع خاص خود را دارند:
- مدل ذهنیت کودکانه
- مدل ذهنیت والد ناکارآمد
- مدل ذهنیت سبک های مقابله ای
- مدل ذهنیت بزرگسال سالم
2-مدل ذهنیت طرحواره ای کودکانه
در درون هر کدام از ما، کودکی وجود دارد که شاید او را نشناسیم و یا وجودش را انکار کنیم. کودکی که شاید مدت هاست او را گم کرده ایم، یا از او بدمان می آید و یا حتی از او می ترسیم. اما واقعیت این است که این کودک آسیب دیده و زخم خورده، مهم ترین ذهنیت در ماست.
شکل گیری ذهنیت کودکانه، براساس برآورده شدن و یا برآورده نشدن ۵ نیاز کلی در دوران کودکی فرد، می باشد:
- نیاز به محبت
- نیاز به ارزشمندی
- نیاز به ثبات
- نیاز به امنیت
- نیاز به کفایت
اغلب درد و رنج هایی که می کشیم به دلیل جدی نگرفتن و ارضا نشدن نیازهای این کودک و در کل در ارتباط نبودن با اوست. در حالی که جز با آغوش کشیدن این کودک نمی توان به انسجام فکری رسید.
ذهنیت کودکانه در حالت کلی، ۴ ذهنیت طرحواره را تشکیل می دهد:
- ذهنیت کودک آسیب پذیر
- ذهنیت کودک خشمگین
- ذهنیت کودک تکانشی
- ذهنیت کودک شاد
۲- مدل ذهنیت طرحواره ای والد ناکارآمد
در مقابل کودک درون، یک والد ناکارآمد نیز در درون هر کدام از ما نهادینه شده است که می تواند مدل های ذهنیت طرحواره منحصر به فرد خود را در افکار و بینش مان شکل دهد. زمانی که این مدل از انواع ذهنیت طرحواره ای در فردی فعال می شود، او دقیقاً همان گونه که والدینش در دوران کودکی با او رفتار می کردند، با خودش رفتار می کند.
ذهنیت والد ناکارآمد در حالت کلی، ۲ ذهنیت طرحواره را تشکیل می دهد:
- ذهنیت والد سرزنشگر
- ذهنیت والد کمال گرا
۳- مدل ذهنیت طرحواره ای انواع سبک های مقابله ای
مدل ذهنیت سبک های مقابله ای، به واکنش های غالبی توجه دارد که فرد به طور دائم از آن استفاده می کند. موقعیت های بیرونی به صورت ثانویه، بر بینش و رفتار فرد تاثیر خود را می گذارند. به مرور فرد با توجه به راهبردهای فطری خود، روش هایی را برای کنار آمدن با موقعیت های بیرونی بر می گزیند. روشی که فرد در این مدل بر می گزیند، ذهنیت او را تشکیل می دهد.
ذهنیت سبک های مقابله ای در حالت کلی، ۳ ذهنیت طرحواره ای را تشکیل می دهد:
- ذهنیت تسلیم شده ی مطیع
- ذهنیت محافظ اجتنابی
- ذهنیت جبرانگر افراطی
۴- مدل ذهنیت طرحواره ای بزرگسال سالم
برخلاف سایر انواع مدل های ذهنیت های طرحواره ای در افراد که اغلب ناسازگار هستند، ذهنیت بزرگسال سالم به عنوان طرحواره سازگار شناخته می شود. در این ذهنیت، فرد از احساسات درونی خود آگاه بوده و نیازهایش ارضا شده اند. در ذهنیت بزرگسال سالم فرد قادر است اندوه و خشم را تجربه کند و خودش تصمیم بگیرد که چقدر به آن ها فکر کند(به احساسات خود واقف است). هم چنین در ذهنیت بزرگسال سالم، احساسات و رفتار فرد تحت کنترل خودش قرار دارد و می تواند بین آن ها یکپارچگی را ایجاد نماید.
انواع تجهیزات پزشکی و پرستاری و سالمندی با مناسب ترین قیمت موجود است.تماس بگیرید.
https://www.instagram.com/tebline24/
