درماتیت ها التهاب سطحی پوست است که بر اساس علت ، شکل ، سن ابتلا و یا نوع درمان دسته بندی می شود. کلمه اگزما مترادف درماتیتبه کار می رود و بیشتر به فرم مزمن آن اطلاق می شود .در ادامه به مبحث نکاتی در مورد درماتیت ها و درماتیت تماسی و درمان درماتیت میپردازیم.
خصوصیات درماتیت
در هر نوع شکل خاص دارند،همه آنها اریتم و ادم مفصلی ایجاد می کنند. در فرم مزمن آن با خاراندن پوست ضخیم و چسبنده می شود. رنگ پوست معمولا قهوه ای شده و ممکن است عفونت ثانویه ایجاد گردد.
درماتیت تماسی
پاسخ التهابی پوست به عوامل فیزیکی ، شیمیایی یا بیولوژیکی به طوریکه اپیدرم به وسیله تحریکات مکرر آسیب میبیند. شایع ترین نوع درماتیت ، درماتیت تماسی است
انواع درماتیت تماسی
درماتیت تماسی تحریکی:
یک عکس العمل غیر آلرژیک ناشی از ماده ی محرک است و به دلیل محرک هایی مانند مواد شوینده، دترژنت ها ، مواد شیمیایی و صنعتی ، اسید و قلیاها و یا محرم های بیولوژیک از قبیل ادرار ، مدفوع و سموم مترشحه از حشرات یا گیاهان به وجود می آید. عوامل مستعد کننده عبارتند از: گرما یا سرمای شدید ، استفاده زیاد از آب و صابون ، مشاغلی که به شستن مکرر دست نیاز دارند (مثل پرستاران)، افرادی که به طور مکرر در معرض مواد غذایی و دیگر تحریکات هستند(مانند رفتگر ها ، آرایشگر ها ، کارگران تولید مواد غذایی ) این اختلال در زنان شایع تر است.
علایم : طیفی از اریتم تا وزیکول یا زخم در علایم بیماری دیده می شود.
واکنش تاخیری افزایش حساسیت در تماس با مواد آلرژن پس از اولین تماس و ایجاد حساسیت؛ که تماس بیشتر ، واکنش اگزمایی بیشتری ایجاد میکند
- میتواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد
- از طریق حیوانات از یک نقطه بدن به قسمت دیگر توسط دست ها انتقال می یابد
- اولین واکنش در درماتیت تماسی ، خارش ، سوزش و قرمزی می باشد که به زودی به دنبال آن ادم، پاپول ، وزیکول و تراوش ایجاد می گردد
- به منظور افتراق بین درماتیت تماسی تحریکی و آلرژیک ، نحوه توزیع واکنش تعیین می گردد و شرح حال دقیقی از بیمار گرفته می شود
مراقبت و درمان درماتیت
- جلوگیری از تحریکات موضعی
- عدم استفاده از صابون تا زمان بهبود
- تمیز کردن پوست ملتهب با لوسیون
- پانسمان مرطوب و سرد برای وزیکول ها(یخ خرد شده برای اثرات ضد خارش)
- شایع ترین عارضه جانبی کورتیکواستروئیدهای موضعی ، آتروفی پوست است
آموزش به بیمار برای اجتناب از درماتیت تماسی و التهاب سطحی پوست
بررسی الگو و محل درماتیت و اجتناب از تماس با موادی که باعث مشکل در پوست می شوند.
- اجتناب از گرما ، صابون و مالش
- استفاده از صابون حمام ، شوینده ملحفه و لوازم آرایشی غیر معطر
- اجتناب از استفاده از شیت های نرم کننده و خشک کننده(فاقد چسب)
- اجتناب از مصرف داروهای موضعی، لوسیون ها، پماد ها به جز در موارد تجویز شده توسط پزشک
- شستن پوست بلافاصله پس از تماس پوست با هر محرک احتمالی
- استفاده از دستکش با لایه کتان جهت شستن ظروف و نظافت عمومی (دستکش ها بیشتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پوشیده نشود)
مراقبت و درمان التهاب سطحی پوست
- جلوگیری از تحریکات موضعی
- عدم استفاده از صابون تا زمان بهبود
- تمیز کردن پوست ملتهب با لوسیون
- پانسمان مرطوب و سرد برای وزیکول ها(یخ خرد شده برای اثرات ضد خارش)
- شایع ترین عارضه جانبی کورتیکواستروئیدهای موضعی ، آتروفی پوست است
درمان درماتیت
آموزش به بیمار برای اجتناب از درماتیت تماسی و التهاب سطحی پوست
بررسی الگو و محل درماتیت و اجتناب از تماس با موادی که باعث مشکل در پوست می شوند.
- اجتناب از گرما ، صابون و مالش
- استفاده از صابون حمام ، شوینده ملحفه و لوازم آرایشی غیر معطر
- اجتناب از استفاده از شیت های نرم کننده و خشک کننده(فاقد چسب)
- اجتناب از مصرف داروهای موضعی، لوسیون ها، پماد ها به جز در موارد تجویز شده توسط پزشک
- شستن پوست بلافاصله پس از تماس پوست با هر محرک احتمالی
- استفاده از دستکش با لایه کتان جهت شستن ظروف و نظافت عمومی (دستکش ها بیشتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پوشیده نشود)
درمان درماتیت