در علم پرشکی روماتیسم مفصلی در سالمندان به آرتریت روماتوئید معروف است که یک بیماری التهابی مزمن است. این بیماری به بسیاری از اعضای بدن مانند چشم، پوست، ریه، قلب و عروق خونی در برخی بیماران آسیب میرساند.روماتیسم مفصلی، به ویژه در سنین بالا، میتواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری التهابی مزمن، مفاصل را هدف قرار داده و باعث درد، تورم و کاهش دامنه حرکتی میشود. در ادامه، به بررسی دقیق این بیماری، عوامل خطر، علائم، تشخیص و روشهای درمان در سالمندان میپردازیم.
روماتیسم مفصلی چیست؟
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم (در این مورد، مفصلها) حمله میکند. این حمله باعث التهاب و تخریب غضروف و استخوانهای مفصل میشود.غضروفها و برجستگیهای استخوانی در مفاصل آسیب دیده و کاهش یافته و حتی تمایل به از بین رفتن دارند.برخلاف تصور عموم، هوای بسیار گرم یا سرد باعث آرتریت روماتوئید نمیشود. این بیماری عمدتاً به دلیل مشکل در سیستم خود ایمنی ایجاد میشود.
تاندونهایی در بدن وجود دارند که مفاصل را در کنار هم نگه میدارند. با این وضعیت، این تاندونها و رباطها به مرور زمان ضعیف شده و کشیده میشوند. با پیشرفت این وضعیت، ساختار طبیعی مفصل بدتر میشود و نمیتواند به درستی حرکت کند. امروزه پزشکان هنوز دقیقاً نمیدانند که چه چیزی باعث این روند میشود، اما معتقدند یک علت ارثی ممکن است باعث روماتیسم مفصلی در سالمندان شود.
عوامل خطر روماتیسم مفصلی در سالمندان
* سن: خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی با افزایش سن افزایش مییابد.
* جنسیت: زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا میشوند.
* ژنتیک: عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به روماتیسم مفصلی دارند.
* سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا و شدت بیماری را افزایش میدهد.
* چاقی: چاقی با افزایش التهاب در بدن مرتبط است و میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
علائم روماتیسم مفصلی در سالمندان
* درد مفاصل: معمولاً در مفاصل کوچک دستها و پاها شروع میشود و ممکن است به مفاصل بزرگتر نیز گسترش یابد.
* تورم مفاصل: مفاصل ملتهب و متورم میشوند.
* سفتی مفاصل: به ویژه در صبح، مفاصل سفت و خشک میشوند.
* خستگی: احساس خستگی مفرط و عمومی.
* تب: در برخی موارد، تب خفیف ممکن است وجود داشته باشد.
* کاهش وزن: کاهش وزن ناخواسته ممکن است رخ دهد.
تشخیص روماتیسم مفصلی
تشخیص روماتیسم مفصلی بر اساس علائم بالینی، معاینه فیزیکی و آزمایشهای خون انجام میشود. آزمایشهای خون میتوانند به تشخیص التهاب و وجود آنتیبادیهای خاص کمک کنند.
درمان روماتیسم مفصلی در سالمندان
هیچ درمان شناخته شدهای برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد. درست مانند دیابت، بیماریهای فشار خون بالا، این وضعیت میتواند تا آخر عمر ادامه داشته باشد. در درمان روماتیسم التهابی، درمان اصلی مورد انتظار کاهش شدت علائم فرد و ارائه زندگی بهتر به فرد است. داروهای مورد استفاده برای درمان روماتوئید در تعدادی از موقعیتها متفاوت است. این موارد بسته به علائم فرد و شدت علائم میتواند متفاوت باشد. همچنین، مدت زمانی که فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید بوده است، میتواند متفاوت باشد، که عامل دیگری است.هدف از درمان، کاهش درد، تورم و پیشرفت بیماری و در نهایت بهبود کیفیت زندگی است.
درمانهای روتین شامل موارد زیر میشود:
داروها:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) برای کند کردن پیشرفت بیماری
- داروهای بیولوژیک برای مهار سیستم ایمنی
فیزیوتراپی:
تمرینات ورزشی مخصوص برای تقویت عضلات اطراف مفصل و افزایش دامنه حرکتی
کاردرمانی:
آموزش مهارتهای لازم برای انجام فعالیتهای روزمره
جراحی:
در موارد شدید ممکن است جراحی لازم باشد.
مراقبت از خود در روماتیسم مفصلی
- رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای ضد التهاب مانند میوهها، سبزیجات، ماهی و آجیل مفید است.
- ورزش منظم: انجام تمرینات ورزشی سبک و ملایم برای تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری
- کاهش استرس: استرس میتواند علائم بیماری را تشدید کند.
- کاهش وزن: در صورت چاقی، کاهش وزن میتواند به کاهش فشار روی مفاصل کمک کند.
راهکارهای خانگی برای روماتیسم مفصلی
1- ماساژ مفاصل با ترکیب روغن کنجد، فلفل، زنجبیل و نمک
5 قاشق غذاخوری زنجبیل، 5 قاشق غذاخوری دانه فلفل سیاه، 2 قاشق غذاخوری نمک و نیم لیتر روغن کنجد خالص را با یکدیگر ترکیب کرده و به مدت نیم ساعت تا یک ساعت با یکدیگر بجوشانید. سپس از صافی رد کرده و 2 تا 3 بار در روز بر روی مفاصل متورم به مدت 15 دقیقه بخوبی ماساژ دهید. این ترکیب به شکل شگفت انگیزی رطوبت اضافه را از مفاصل دفع و درد مفاصل را سریعا تسکین می دهد.
2- استفاده از گیاهان دارویی موثر
زردچوبه (کرکم): کرکم یک گیاه دارویی با خواص ضد – التهابی قوی است. مواد فعال موجود در کرکم به نام کرکومینها میتوانند به کاهش التهابهای مفصلی و دردها کمک کنند.
گل زعفران: گل زعفران دارای ویژگیهای ضد – التهابی و ضد – دردی است. مصرف محصولات حاوی گل زعفران میتواند به تسکین علائم روماتیسم مفصلی کمک کند.
زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضد – التهابی و ضد – دردی است و میتواند به بهبود علائم مفصلی کمک کند. زنجبیل معمولاً بهصورت تازه یا بهصورت ترشی و چای مصرف میشود.
شیرینبیان: شیرینبیان یک گیاه دارویی با خواص ضد – التهابی و ضد – دردی است. عصارههای شیرینبیان معمولاً برای تهیه عرقیات و کرمهای موضعی به کار میرود.(در موارد و کیس های مختلف بنا به نیاز تجویز میگردد)
آلوئهورا (Aloe Vera): ژل آلوئهورا دارای خواص ضد – التهابی و مسکن است و میتواند به تسکین درد و التهاب مفاصل کمک کند. این گیاه معمولاً بهصورت ژل موضعی یا کرم مصرف میشود.
زیره سیاه (Black Seed or Nigella sativa): بذرهای زیره سیاه دارای خواص ضد – التهابی و ضد – دردی هستند. ممکن است به تسکین درد مفاصل کمک کنند. این بذرها معمولاً بهعنوان مکمل مصرف میشوند.
گزنه (Nettle): گزنه دارای خواص ضد – التهابی است و مصرف مکملهای حاوی گزنه ممکن است به تسکین التهابها و دردهای مفاصل کمک کند.
انواع تجهیزات پزشکی و پرستاری و سالمندی با مناسب ترین قیمت موجود است.تماس بگیرید.