فرمول پارکلند:
ﻣﺎﯾﻊ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺑﺮﺍﯼ درمان سوختگی شدید ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺎﯾﻊ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ اگر به اندازه کافی حرفه ای و قوی باشد، ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻃﯽ 48 ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻭﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﺩﻫﺪ. یکی از فرمولهای معروف که در بیشتر مراکز سوختگی برای محاسبه مایع درمانی مصدوم به کار میرود” فرمول پارکلند “است.درمان سوختگی- مایع درمانی-وضعیت- ادرار- در مصدومین سوختگی-سرم تراپی
محاسبه میزان مایع مورد نیاز در سوختگی برای بزرگسالان:
نحوه محاسبه میزان مایع مورد نیاز به وسعت سوختگی و وزن مصدوم بستگی داشته و برای بالغین و اطفال متفاوت است.
طبق فرمول پارکلند جهت سرم تراپی، باید 4 میلی لیتر محلول رینگر لاکتات به ازای هر کیلو گرم وزن بدن و هر یک درصد سوختگی (فقط سوختگی درجه دو و درجه سه) در طول 24 ساعت اول به بیمار داد. البته حداکثر وسعت سوختگی را 50% در نظر میگیرند. بنابراین فرمول به طریق زیر است:
- کل مایع مورد نیاز در 24 ساعت اول (میلی لیتر) = در صد سوختگی x وزن بدن مصدوم به کیلوگرم 4x
- نصف این مقدار مایع را در 8 ساعت اول و بقیه را در طی 16 ساعت بعد تزریق میکنند.
- توجه کنید: منظور از 8 ساعت اول ، 8 ساعت اول پس از وقوع آسیب است، نه از موقعی که مصدوم پیدا میشود یا درمان آغاز میگردد.
نحوه محاسبه مایع مورد نیاز برای اطفال طبق فرمول پارکلند:
نشان داده شده است که فرمول پارکلند برای تعیین مایع مورد نیاز در شیرخواران و اطفال کوچک (با وزنی کمتر از 30کیلوگرم) مناسب نیست و میزان را کمتر از حد واقعی تخمین میزند. قابل قبولترین فرمول برای تعیین مایع مورد نیاز در 24 ساعت اول در شیرخواران و اطفال کوچک با وزنی کمتر از 30 کیلوگرم که دچار سوختگی شدهاند به قرار زیر است:
- مایع نگهدارنده + محلول رینگر لاکتات
- محلول لینگر لاکتات (میلی لیتر) = در صد سوختگی x وزن بدن مصدوم به کیلوگرم 4x
درمان سوختگی- مایع درمانی-وضعیت- ادرار- در مصدومین سوختگی
نکته:مایع نگهدارنده مقدار مایعی است که برای بر قراری تعادل مایع در بدن یک فرد مورد نیاز است ( در صورتی که از دست رفتن غیر طبیعی مایعات وجود نداشته باشد) و میزان آن را به طریق زیر محاسبه میکنند:
- ده کیلوگرم اول به ازای هر کیلوگرم 100 میلی لیتر
- ده کیلوگرم دوم به ازای هر کیلوگرم 50 میلی لیتر
- ده کیلوگرم سوم به بعد به ازای هر کیلوگرم 20میلی لیتر
مثلا برای یک کودک با وزن 25 کیلوگرم میزان مایع نگهدارنده در 24 ساعت برابر است با :
میلی لیتر (50×10) + (20×5) +1600 + ( (100×10
- برای اطفال با وزنی بیش از 30 کیلوگرم میتوان از همان فرمول پارکلند با دقت نسبی استفاده کرد.
- فرمولهای فوق تنها راهنمای اولیه برای تخمین مقدار مایع مورد نیاز است؛
- بعضی از مصدومین به دو یا حتی سه برابر مقدار محاسبه شده نیاز دارند.
نکته: بیمارانی که معمولاً به مقادیر بیشتری مایع برای احیاء احتیاج دارند، عبارتند از :
- آسیب دیدگان از ولتاژهای بالای جریان الکتریسته
- کسانی که آسیب تنفسی پیدا کردهاند.
- افرادی که در مایع آنان تاخیر شده است.
نکته:برعکس افرادی که در مایع درمانی آنان باید با احتیاط اقدام به دادن مایعات کرد عبارتند از :
- افراد بالای پنجاه سال و زیر 2 سال
- کسانی که ناراحتی قلبی- ریوی دارند.
ارزیابی بیمار سوخته
برای ارزیابی وضعیت گردش خون مصدوم باید بطور مرتب علایم حیاتی ( فشار خون ، نبض و پر شدن مجدد مویرگی با فشار بر بستر ناخن) را در وی اندازهگیری کرد. با این وجود این علائم به خصوص فشار خون بطور کامل قابل اعتماد نبوده و میتوانند علیرغم وجود شوک در حد طبیعی باشند و بعداً پس از ایجاد نارسایی گردش خون سریعاً افت کنند. دقیقترین نشانه تعادل مایعات مصدوم میزان برونده ادرار وی است؛ به عبارت دیگر مقدار ادراری که او در هر ساعت دفع میکند. با قرار دادن یک کاتتر (سوند) در داخل مثانه و اتصال آن به یک کیسه ادراری میتوان این مقدار را با بهترین دقت اندازهگیری کرد.
وضعیت طبیعی برونده ادرار
برونده طبیعی ادرار در یک فرد بالغ 30 تا 50 میلی لیتر ادرار در ساعت است. روش دقیق تر محاسبه حداقل برونده طبیعی ادرار بر اساس وزن بدن است:
- در بالغین: 5/0 میلی لیتر ادرار به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در ساعت.
- در اطفال: 1 میلی لیتر ادرار به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در ساعت.
مثلاً یک فرد بالغ با وزن 80 کیلو گرم باید حداقل هر ساعت 40 میلی لیتر ادرار کند. مقادیر کمتر از این نشان دهنده کمبود مایع است و باید مقدار تزریق مایع را افزایش داد. شایعترین نتیجه تزریق کم یا تاخیری مایعات ، آسیب شدید کلیه (نارسایی کلیه) است.
- *توجه کنید: اگر مصدوم ادرار قرمز رنگ دفع میکند، فوراً سرعت تزریق مایع را افزایش دهید.َ*
جزوه آموزشی سوختگی و درمان و مراقبت های پرستاری موجود است.
بهترین پماد سوختگی را از ما بخواهید.
گروه آموزشی علوم پزشکی ، کادر درمان پرستاری و روانشناسی طب لاین 24،ارائه دهنده انواع پکیج های پزشکی ، پرستاری و با بهترین کیفیت میباشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر بسته های آموزشی پزشکی میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.