مسمومیت با سرب
علائم مسمومیت با سرب-دفع سرب از بدن-سرب در کودکان-منابع سرب
مسمومیت با سرب هنگامی ایجاد می شود که سرب طی ماه ها یا سال ها در بدن وارد شود. حتی مقادیر کم سرب می تواند باعث ایجاد مشکلات سلامتی جدی شود.سرب چهارمين عنصر مورد استفاده در جهان مي باشد آه در همه جا وجود دارد و مي تواندباعث اختلالات فيزيولوژيكي، بيوشيميايي و رفتاري درانسان و حيوانات گردد.سرب اثرات سمي خود را از طرق مختلف اعمال مي نماید. از جمله آنها مي توان به موارد زيراشاره نمود:
- سرب ، غلظت ترکيب ١ و ٢۵ در هيدروکسي ويتامينDرا در استخوان تغيير مي دهدباعث تغيير در هموستازي کلسيم و عملكرد سلول هاي استخواني مي شود.
- در سلول هاي عصبي سرب جانشين کلسيم به عنوان پيامبر ثانويه نرون ها شده و کانالهاي کلسيم وابسته به ولتاژ را بلوکه کرده و جريان کلسيم وآزادسازي نروترنسميترهارامتوقف مي کند. اين عمل منجر به مهار انتقال سيناپس مي شود .بعلاوه نشان شده است که اختلال در آزاد سازي نوروترنسميتر از طريق پيوند سرب با پروتئين کيناز Cامكان پذير است.
- سرب مي تواند از طريق جانشين شدن به جاي کلسيم در فرايندهاي وابسته به کلسيم از جمله يادگيري، حافظه، رشد و تمايز سلول هاي عصبي و عملكرد حرکتي، اختلال ايجاد کند. همچنين در ايجاد اختلالات يادگيري، هوش و حافظه، پيش فعالي، شناختي،مشكلات رفتاري، عاطفي، مهارت هاي حرکتي دوران کودکي، مهارت هاي خواندن ورياضي و پرخاشگري نقش دارد.
- سطوح داخل سلولي کلسيم را در مويرگ مغزي، نرون ها، هپاسوتيت ها و سرخرگ ها راافزايش داده و باعث انقباض ماهيچه هاي صاف و ايجاد فشار خون بالا باشد.سبب آاهش هموگلوبين و ايجاد آنمي مي گردد آه در افراد مواجهه يافته با دوز بالا ديده مي شود.
نحوه دفع سرب از بدن:
سرب ذخيره نشده در بدن عمدتا از طريق کليه ها به عنوان نمك قابل حل دفع ميشود.تنفس نيز به عنوان عامل اصلي دفع سرب آلي مي باشد.سرب اغلب در گلبول هاي قرمز( ٩٩ %) يافت ميشود و به بافت نرم توزيع مي شود.به همين علت کبد، ريه، طحال و کليه داراي غلظت بالايي از اين عنصر هستند.
علائم مسمومیت با سرب-دفع سرب از بدن-سرب در کودکان-منابع سرب
منابع سرب:
در معادن، کارخانجات توليد کننده صفحه هاي باطري، لوله هاي سربي، صنايع اتومبيلسازي، صنايع رنگ و سراميك و کاشي سازي، لاستيك سازي و حشره آش ها و …استفاده مي شوند.بيشترين مصرف فلز سرب در بخش ترابري و الكتريكي مي باشد. صنايع باطري سازي، رنگسازي، کابل سازي و صنايع شيميايي شامل صنعت نفت و صنعت پالايش و ذوب، آبريتسازي، انواع پلاستيك و ساختمان سازي و در صنايع مهندسي و الكترونيك به صورت لحيم استفاد مي گردد که در افراد مرتبط با اين مشاغل مواجهه با سرب ايجاد مي گردد. جذب سرب در اين افراد تحت تاثير سن، رژيم غذايي، وضعيت آهن و آلسيم بدن و همچنين ويژگي فيزيكوشيميايي ذرات جذب شده ٠ اندازه، شكل معدني، حلاليت) و گونه هاي مختلف سرب قرار دارد.
علايم مسموميت با سرب:
شامل مسموميت حاد و مزمن مي باشد که در نوع حاد مواجهه با سرب بالا از طريق دستگاه گوارش يا تنفس منجر به گرفتگي عضلاني، دردهاي شكمي و کوليكي و يبوست مي شود.دردهاي شكمي شديد، همراه با تهوع، استفراغ و مدفوع خوني مي باشد. علايم ابتداييمواجهه با سرب شامل خستگي، حواس پرتي و دردهاي گوارشي واگي مي باشد. درد مفاصل، درد عضلات دست و پا مي تواند رخ دهد. سردرد، گيجي، آاهش سطح هوشياري،کما، صرع، التهاب عصب بينايي و بي خوابي از علائم مسموميت نروني هستند. در مواجهه بيشتر علايم سيستم عصبي مرآزي شامل بي خوابي، گيجي، اختلال تمرآز و حافظه بيشتر ديده مي شود. در مواجهه هاي طولاني مدت نوروپاتي حرآتي انتهايي، آنسفالوپاتي،صرع و آما نيز مي تواند بروز کند.اختلالات سيستم توليد مثلي مانند نازايي در مردان، سقط خود به خودي، آرتريت ناشي ازنقرس و اختلالات آليوي گزارش شده است.
علائم مسمومیت با سرب-دفع سرب از بدن-سرب در کودکان-منابع سرب
تشخيص مسموميت با سرب:
متداول ترين تظاهر آلينيكي مسموميت با سرب کوليت روده اي (اسپاسم روده آوچك) است و معمولا حالت توسعه يابنده داشته و هميشه با يبوست شديدي همراه است. درد در اطراف و پائين ناف متمرآز مي باشد. نشانه ديگر مسموميت خاآستري رنگ شدن لثه ها است.
درمان مسموميت با سرب:
درمان اصلي در اين افراد استفاده از عوامل شلاته کننده دي مرآاپرول و CaNa-EDTA جهت کاهش سرب جذب شده مي باشد. پني سيلامين هم به عنوان شلاته آننده دهاني استفاده مي شود.گرچه تاثير آن مثلEDTA نیست.در بيماران با اختلالات آليوي، چون سرب عمدتا به جاي ادرار در صفرا دفع مي شود، دي مرآاپرول توصيه مي شود.
در صورتيكه EDTA همراه با دي مرآاپرول استفاده نشودمي تواند سرب را ازاستخوان ها به بافت نرم منتقل کرده و سميت حاد را شديد تر کند.
در صورتيكه سطح خوني سرب در کودکان بيشتر ازg/dl 45 تنها عامل شلاته کننده دهاني مورد تائيد FDAمي باشد.
علائم مسمومیت با سرب-دفع سرب از بدن-سرب در کودکان-منابع سرب
اهميت مسموميت با سرب در کودکان و زنان باردار:
جفت و سد خوني مغزي حفاظت کاملي در برابر نفوذ سرب ندارد و به همين دليل سرب ازاين سيستم ها به آساني وارد بدن جنين و کآودکان مي گردد و از طرف ديگر سلول هاي آندوتليال که مويرگ هاي مغز در حال رشد را تشكيل مي دهند نسبت به اثرات سرب ازسلول هاي بالغ حساس ترند .به نظر مي رسد جذب گوارشي سرب در کودکان بيشتر از بزرگسالان است. از طرف ديگر بانوان بسيار بيشتر از آقايان تحت تاثير اين عنصر قرار دارند.
پيشگيري از تماس و بروز مسموميت با سرب خصوصا در کودکان:
با توجه به اينكه مسموميت ناشي از سرب قابل پيشگيري است نسبت به کنترل و حذف سرب و کاربرد حداقلي آن بايد اقدامات مقتضي صورت پذيرد.
• منع مصرف مواد غذايي و آشاميدني در اطاق هاي کار
• منع مصرف سيگار د ر حين کار
• کارگراني آه سرب زيادي را جذب آرده اند بايستي تا زمان آاهش مقادير خطرناك اين عنصر در بدنشان از تماس مجدد با سرب منع شوند
• با توجه به اينكه مسموميت در آودآان بيشتر از طريق گرد و غبار ، غذا، آب و تكه هاي رنگ مي باشد، توجه لازم به اين موارد جهت پيشگيري ضروري است.
• استفاده از وسايل ايمني و بهداشتي خصوصا در صنعت و آشاورزي با جديت بيشتري کنترل گردد
• ارتقا سطح آگاهي افراد در خصوص تاثيرات سمي اين عنصر بسيار ضروري مي باشد اکثر آشورهاي دنيا ، برنامه ريزيهاي دقيق و اقدامات لازم را جهت که اين عنصر اينجام داده اند. به عنوان مثال غير از چند کشور معدود از جمله کره شمالي و الجزاير، اکثر کشورها سرب را از بنزين حذف کرده اند. برخي کشورها در زمينه کنترل اين عنصر پيشرو بوده اند. به عنوان مثال در کانادا استفاده از سرب در لوله هاي آب تا سال ١٩۵٧ و لحيم کاري تا ١٩٨۶مجاز بوده است. در استراليا کنترل جدي سرب در محيط آار از سال ١٩٩۴ شروع شده است.در امريكا حذف سرب از بنزين از سال ١٩٧۶ شروع شد و کاهش درصد سرب در رنگ ازسال١٩۵٠ شروع شد و در سال ١٩٧٨ استفاده از سرب در رنگ سازي ممنوع گرديد.در کشورچين نيز حذف سرب از سال ٢٠٠٠ اغاز گرديده است.
https://www.instagram.com/tebline24/
علائم مسمومیت با سرب-دفع سرب از بدن-سرب در کودکان-منابع سرب
اقدامات انجام گرفته درايران جهت کاهش سرب:
از اقدامات صورت گرفته تا کنون تلاش جهت حذف سرب از بنزين و صنعت رنگ سازي ميباشد
