مزاج شناسی بدن پیرامون نیروی جنسی و نبض، عادت، مزه ها، جبلی، سن، فصل ها و عضوها بر مبنای طب اسلامی و سنتی.در ادامه به مبحث نکاتی در مورد مزاج شناسی بدن بر مبنای طب اسلامی و سنتی و انواع مزاج میپردازیم.
مزاج شناسی بدن بر مبنای طب اسلامی و سنتی
تمایل به شیرینی و شوری نشان مزاج سرد بدن و دستگاه گوارش میباشد و تمایل به ترشی نشان گرمی مزاج بدن و دستگاه گوارش است. چه آنکه شیرینی و شوری دارای مزاج گرم و خشک و ترشی دارای مزاج سرد است. هرفردی برای تعدیل مزاج خود طبیعتا میل به ضد مزاج خود دارد .(انواع مزاج)
نبض:
نبضی که از نظر طول عرض ارتفاء قوی باشد و محل نبض در لمس گرم باشد نشان نبض یک دموی مزاج است. نبضی که از نظر ارتفاء مانند نبض دموی مزاجان قوی اما از نظر عرض وطول از انان ضعیف تر است و درلمس محل نبض گرمی و خشکی نمایان است نبض صفراوی مزاجان است. نبض سوداوی مزاجان از نظر طول وعرض و ارتفاع ضعیف و گاها یافتن نبض سخت تر از مزاجهای دیگر است و در محل لمس نبض خشکی و سردی یافت میشود. نبض بلغمی مزاجان از نظر طول وارتفاء ضعیف و عرض آن ضعیف است و در محل لمس نبض سردی و نرمی یافت میشود . بطور کلی نبض گرم مزاجان قوی تراز نبض سردمزاجان است.
میل و توان جنسی تمایل به مقاربت:
میل و توان جنسی بطور کلی وابسته به دو ملاک رطوبت و حرارت است یعنی هرچه حرارت و رطوبت درفرد معتدل باشد میل و توان جنسی فرد نیز معتدل خواهد بود. صفراوی ها دارای میل و توان جنسی زیاد می باشند این گروه از نظر میل جنسی حتی از دموی ها قوی ترند اما از نظر توان جنسی ازدموی ها ضعیف ترند. دموی ها از نظر میل جنسی هردو در اوجند و میل و توان جنسی قوی دارند. سودآوی ها و بلغمی از نظر میل و توان جنسی ضعیف می باشند .
انواع مزاج و طبقه بندی مزاجی به گونه دیگر:
مزاج اصلی (سرشتی یا جبلی):
این مزاج مزاجی است که هر فرد از پدر و مادر خود به ارث می برد. این مزاج تا اخر عمر همراه فرد است تغییر این مزاج اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار و خطرناک است.
مزاج جنسی :
مزاج زنها درمقایسه با مزاج مردها سردتر است و مزاج مردان نسبت به زنان گرم و خشک است پس نیروی عضلانی مردان بیشتر است و سریع ترند لذا کارهای سنگین خارج منزل به عهد ایشان است. زنها صبورتر و با حوصله ترند چرا که جوهر آبی درآنها غلبه دارد پس کار تدبیر منزل و پروش کودکان به عهده ایشان است.
مزاج سن:
از تولد تا پانزده سالگی رطوبت کمتر شده و گرمی غلبه می کند و تا سی پنج سالگی گرمی و خشکی غلبه دارد. از سی و پنج تا شصت سالگی به دلیل کاهش گرمی، سردی و خشکی حاصل می شود.پس از شصت سال نیز سردی و تری غلبه می کند تا زمان مرگ فرا رسد.
مزاج فصلی:
- فصل بهار معتدل یا گرم و تر
- فصل تابستان گرم و خشک
- فصل پاییز سرد و خشک
- فصل زمستان سرد و تر است .
مزاج عضوی:
هرعضوی دارای مزاج مخصوص به خود است که آن مزاج برای او طبیعی است. مثلا:قلب گرم وخشک است و مغز سرد و تر است. هریک از این مزاج ها برای فعالیت آن عضو ضروری است و درصورتی که این مزاج تغییر کند عملکرد آن عضو دچار اختلال می شود. مثلا اگر قلب که گرم و خشک یا سرد و تر همه اینها موجب اختلال عملکرد شدید در او شده گاهی با ادامه حیات آن سازگار نخواهد بود.
مزاج عادتی:
اگر کاری را به تدریج و مرتب انجام دهیم یا غذایی را به مقدار کم و مکرر بخوریم به آن عادت کنیم و این عادت مانند مزاج اصلی انسان می شود اگر این عادت بد باشد برای انسان زیان بار است و ترک عادت نیز به تدریج و به مرور ایام انجام داد تا عوارض ترک عادت ایجاد نگردد.
