آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان
آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان کار بسیار دشواری است و هنگامی که نیاز به اطلاعات بیشتری برای بررسی سلولهای خونی، کیفیت و کمیت انواع سلولهای تولید شده در مغز استخوان وجوددارد،استفاده میشود. این آزمونها بعنوان مدرکی دال بر وجود عفونت یا تومور استخوان نیز بکار برده میشوند.کم خونی-سرطان خون-شیمی درمانی-پرتو درمانی
1-روش آسپیراسیون مغز استخوان:
مغز استخوان بطور طبیعی نیمه مایع است، لذا با کمک سوزنهای مخصوص و بزرگ میتوان مقداری از آن را آسپیره کرد. در افراد بالغ مغز استخوان از برجستگی ایلیاک و گاهی استرنوم آسپیره میشود. قبل از آسپیراسیون، تمیز کردن پوست و تکنیک آسپتیک باید رعایت شود. پس از بیحسی موضعی سطح پوست، سوزن با گذشتن از پوست و بافت زیرجلدی، به استخوان واردمیشود.معمولاًبیماران احساس فشار در ناحیه فرورفتن سوزن را تجربه میکنند. آسپیراسیون مغز استخوان همواره با درد تیز و مختصری همراه است که به علت ساکشن کردن مغز استخوان در سرنگ است. مواد آسپیره شده فقط یک نمونه از سلول است. آسپیراسیون مغز استخوان فقط برای بررسی برخی از بیماریها نظیر آنمی میتواند مفید باشد و در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، بیوپسی انجام میشود.
2-بیوپسی
نمونه بیوپسی از قسمت پشت برجستگی ایلیاک( Posterior Iliac Crest ) و گاهی قسمت برجستگی جلویی تهیه میشود. در بیوپسی مغز استخوان، ساختمان و درجه سلولی سلول مشخص میشود. جهت انجام بیوپسی از سوزنهای خاصی استفاده میشود. چون این سوزنها بزرگ هستند، ابتدا پوست با یک تیغ جراحی در حدود 3-9cm برش داده میشود، سپس سوزن بیوپسی تا حفره مغز استخوان پیش رانده شده و در هنگام قرار گرفتن در وضعیت مناسب، بخشی از مغز استخوان به بیرون هدایت شده و با انجام یک پیچش یا حرکت نوسانی آرام سبب سهولت برداشته شدن نمونه از سوزن بیوپسی میشود. در صورت نیاز به انجام بیوپسی بهتر است که بعد از آسپیراسیون از همان ناحیه با کمی جابجایی انجام شود.(آسپیراسیون و بیوپسی)
3-روش گرفتن نمونه در آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان:
کرست ایلیاک فوقانی خلفی بهترین محل برای آسپیراسیون و بیوپسی است زیرا هیچ اندام حیاتی یا عروقی نزدیک آن نیست. بیمار دروضعیت پهلو با یک پای جمع شده یا در وضعیت به پشت قرار میگیرد و پروسیجر انجام میشود.
کم خونی-سرطان خون-شیمی درمانی-پرتو درمانی
4-مراقبتهای پرستاری در آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان:
√ غالباً نیاز به آمادگی خاصی نیست، فقط نحوه انجام پروسیجر و احتمال ایجاد حس فشار و درد بدقت برای مددجو توضیح داده شود
√ تجویز داروهای آرامبخش یا ضداضطراب در بیماران با اضطراب زیاد، مفید خواهد بود
√ قبل از انجام بیوپسی، باید برگه رضایت نامه توسط بیمار یا همراه وی امضا شود
√ آموزش روشهای انجام تنفس عمیق و شل سازی عضلات مفید خواهد بود
√ اعمال فشار مستقیم روی ناحیه عمل به مدت چند دقیقه پس از اتمام پروسیجر صورت گیرد
√ روی محل بیوپسی باید بلافاصله پس از اتمام کار پانسمان استریل قرار داده شود
√ بعد از آسپیراسیون ممکن است مددجو 1 روز درد داشته باشد ← استامینوفن / حمام وان گرم
√ از مصرف مسکنهای حاوی آسپرین بلافاصله بعد از پروسیجر، بدلیل خطر بروز خونریزی باید اجتناب شود
کم خونی-سرطان خون-شیمی درمانی-پرتو درمانی
