انسولین یک هورمون پروتئینی است که به عنوان دارو برای درمان قند خون بالا استفاده میشود.این دارو در دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲، دیابت حاملگی و عوارض دیابت مانند کتواسیدوز دیابتی و بیماری‌های سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک استفاده میشود. همچنین این ماده به همراه گلوکز برای درمان سطح بالای پتاسیم خون استفاده میشود. به طور معمول به صورت تزریق زیرجلدی تجویز میشود، اما برخی از اشکال نیز ممکن است به صورت تزریق وریدی یا عضلانی استفاده شوند.
انسولین براساس شروع و مدت اثر به انواع زیر تقسیم میشود:
- کوتاه اثر- Short-acting
- متوسط الاثر- (NPH) Intermediate-acting
- طولانی اثر- (Detemir, Glargine) Long-acting
انسولین های سریع الاثر (Rapid acting) عبارتند از:
- Lispro
- Aspart
- Glulisine
- Regular
جهت تامین انسولین پایه (basal insulin) از انسولین NPH Glargine یا Detemir استفاده میشود و جهت کنترل قند پس از خوردن غذا از انسولین های کوتاه اثر مانند Lispro یا Regular استفاده می شود.
انسولین های سریع الاثر مانند انسولین Lispro Aspart و Glulisine جهت کنترل قند پس از غذا خوردن بهتر از انسولین Regular هستند زیرا انسولین های سریع الاثر در فاصله کوتاهی از وعده غذا کمتر از ۱۰ دقیقه پیش از غذا یا بلافاصله پس از غذا مصرف میشوند در حالی که انسولین رگولار باید ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پیش از وعده غذا تجویز شود در مبتلایان به گاسترو پارزی انسولین کوتاه اثر بلافاصله پس از خوردن غذا تزریق می شود.
در ضمن به دلیل اثر طولانی تر انسولین رگولار پیک اثر آن ۲۳ ساعت پس از تزریق است و ممکن است بیمار پس از صرف غذا دچار افت شدید قند خون شود.بهترین نوع انسولین جهت کنترل قند به کمک پمپ انفوزیون زیر جلدی انواع سریع الاثر مانند Lispro است.
از انسولینهای سریع الاثر میتوان در درمان اورژانسی کتواسیدوز دیابتی بدون عارضه نیز استفاده کرد.
انسولینهای گلارژین و Detemir برای تامین انسولین پایه بهتر از انسولین NPH هستند زیرا این انسولینها فاقد پیک اثر هستند و احتمال بروز هیپوگلیسمی بویژه در شب کمتر است. انسولینهای گلارژین و Detemir حدود ۲۴ ساعت اثر میکند و یک بار در طی ۲۴ ساعت و معمولا پیش از خواب و گاهی ۲ بار در روز تزریق میشوند.
مقایسه مدت اثر انسولین گلارژین و NPH انسولین NPH دو بار در روز تزریق میشود. انسولینهای گلارژین و Detemir نباید با سایر انواع انسولین در یک سرنگ مخلوط شوند. مخلوط کردن NPH و لیسپرو ممکن است موجب تاخیر در شروع اثر انسولین لیسپرو شود.
انسولین NPH و رگولار را میتوان در یک سرنگ مخلوط کرد برای این منظور ابتدا انسولین رگولار و سپس انسولین NPH کشیده میشود و در عرض ۲ دقیقه پس از مخلوط کردن آنها باید تزریق انجام شود. ترکیبات آماده حاوی هر دو نوع انسولین NPH و رگولار نیز موجود است.
دوزهای درمانی انسولین در دیابت نوع یک
معمولا مبتلایان به دیابت تیپ یک به ۱-۰/۵ انسولین در طی ۲۴ ساعت نیاز دارند. در درمان دیابت تیپ یک سه رژیم درمان با انسولین به کار میرود.
1-Multiple-component insulin regimen:
در این روش از انسولین پایه و انسولین های بولوس جهت کنترل قند پس از صرف غذا استفاده میشود. انسولین به شکل زیر جلدی تزریق میشود .جهت تامین انسولین پایه میتوان انسولین گلارژین یا Detemir را یک یا دو بار در ۲۴ ساعت یا انسولین NPH را ۲ بار در روز صبح و شب تزریق نمود.
بیمار در طول روز و پیش از وعده های غذایی از انسولینهای سریع الاثر مانند Lispro یا انسولین رگولار استفاده می کند. استفاده از انسولین های سریع الاثر ارجح است. دوز انسولین سریع الاثر یا رگولار بر اساس نتایج بررسی قندخون با گلوکومتر و میزان مصرف کربوهیدرات تعیین میشود.
به ازای مصرف هر ۱۰ گرم کربوهیدرات باید یک تا ۱/۵ واحد انسولین تجویز شود و به ازای هرmg/dL ۵۰ قند خون بالاتر از میزان مطلوب يك واحد انسولین تجویز میشود. بنابراین اگر فرد بخواهد ۱۰۰ گرم کربوهیدرات مصرف کند و قند پیش از صرف غذا mg/dL ۵۰ بالاتر از میزان مطلوب باشد باید ۱۱ تا ۱۶ واحد انسولین تزریق کند.
روش دیگر تعیین میزان انسولین مورد نیاز استفاده از فرمول زیر است
Body weight (kg) × (BS-desired BS) +1500
2-تزریق ۲ بار در روز انسولین
در مبتلایان به دیابت تیپ یک میزان مورد نیاز انسولین در طی ۲۴ ساعت U/kg 5/0 -1ست. در این روش دو سوم آن صبح و یک سوم شب تزریق میشود. دو سوم انسولین صبح از نوع NPH و یک سوم آن از انسولین سریع الاثر یا رگولار تامین میشود و نیمی از انسولین شب از نوع NPH و نیمی دیگر از انسولین سریع الاثر یا رگولار تامین میگردد.
در این روش برنامه غذایی بیمار باید منظم باشد. در صورتی که قند ناشتا بیش از حد طبیعی باشد قند ساعت ۳ نیمه شب چک میشود در صورت بالا بودن آن باید دوز انسولین NPH شب را افزایش داد. افزایش گلوکز در نیمه شب به ویژه در نوجوانان میتواند ناشی از افزایش شبانه هورمون رشد باشد و به آن پدیده dawn می گویند. در صورت مشاهده هیپوگلیسمی در نیمه شب پدیده Somogyi مطرح است و هیپرگلیسمی صبح واکنشی به هیپوگلیسمی شبانه است بنابراین دوز NPH شب باید کاهش یابد.
کاربرد انسولین در دیابت تیپ دو با نوع ۲
در درمان دیابت تیپ ۲ معمولا در ابتدا از داروهای خوراکی استفاده میشود. در موارد زیر جهت درمان ابتدایی دیابت تیپ ۲ از انسولین استفاده میشود
- کاهش وزن شدید
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- بیماران بستری یا بدحال
در دیابت تیپ ۲ به تدریج ممکن است بیمار به درمان با انسولین نیز نیاز پیدا کند معمولا در این موارد از یک دوزشبانه انسولین NPH Glargine یا Detemir در کنار درمان خوراکی دیابت استفاده میشود. در دیابت تیپ ۲ تجویز انسولین در شب موثرتر از تجویز انسولین در صبح میباشد.
در موارد پیشرفته بیماری ممکن است همانند دیابت تیپ یک از دوزهای متعدد انسولین در طول روز استفاده شود.
اگر بیمار مبتلا به دیابت تیپ ۲ جهت کنترل قندخون نیاز به بیش از 1U/kg/day انسولین طولانی اثر داشته باشد، ترکیب آن با متفورمین یا تیازولیدین دیون توصیه میشود.
انواع تجهیزات پزشکی و پرستاری و سالمندی با مناسب ترین قیمت موجود است.تماس بگیرید.
https://www.instagram.com/tebline24/
