قلب انسان ابزاری است دقیق و منظم که در خدمت کل بدن است. این عضو عضلانی به اندازه مشت بسته انسان است و در قسمت سینه، کمی مایل به سمت چپ قرار دارد. قلب حدود ۱۰۰۰۰۰ بار در روز میتپد و تقریباً ۸ پیمانه خون را هر روز به صورت ۲۴ ساعته به سراسر بدن پمپاژ می کند. این کار خون غنی از اکسیژن و مواد مغذی را به بافت ها و اندام ها رسانده و مواد زائد را نیز با خود حمل می کند. قلب خون فاقد اکسیژن را به ریه ها می فرستد، در آنجا خون از اکسیژن غنی می شود و دی اکسید کربن و ماده زائد متابولیسم تخلیه می شود. قلب، خون و رگهای خونی ، که شامل شریان ها، وریدها و مویرگ ها و دریچه قلب هستند، همگی با هم سیستم گردش خون را تشکیل می دهند.در ادامه به مبحث نکاتی در مورد قلب انسان میپردازیم.آناتومی قلب انسان-تبادل گاز در قلب-سیستم الکتریکی قلب-رگ های خونی
آناتومی قلب انسان
قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است:
- دهلیزها که دو حفره فوقانی هستند و خون را دریافت می کنند.
- بطن ها که دو حفره پایینی هستند و خون را تخلیه می کنند.
دیواره بافتی به نام سپتوم، دهلیزهای چپ و راست و بطن چپ و راست را از هم جدا می کند. دریچه ها دهلیزها را از بطن ها جدا می کنند. دیواره های قلب از چهار لایه بافت تشکیل شده اند:
- میوکارد: بافت عضلانی قلب.
- آندوکاردیوم: این بافت در داخل قلب قرار دارد و از دریچه ها و محفظه ها محافظت می کند.
- پریکاردیوم: این یک پوشش محافظ نازک است که سایر قسمت ها را پوشش داده است.
- اپی کاردیوم: این لایه محافظ بیشتر از بافت پیوندی تشکیل شده و داخلی ترین لایه پریکارد را تشکیل می دهد.
قلب انسان چگونه کار می کند؟
سرعت انقباض قلب به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
- فعالیت و ورزش
- عوامل احساسی و عاطفی
- برخی از شرایط سلامتی
- تب
- برخی از داروها
- کمبود آب بدن
تبادل گاز در قلب انسان
هنگامی که خون از طریق شریان ریوی به ریه ها منتقل می شود، از طریق مویرگ های کوچکی عبور می کند که در نهایت به سطح کیسه های هوایی ریه به نام آلوئول متصل می شوند. سلول های بدن برای عملکرد خود اکسیژن مصرف می کنند و دی اکسید کربن را به عنوان ماده زائد تولید می کنند. قلب امکان از بین بردن دی اکسید کربن ناخواسته را میسر می کند. اکسیژن وارد خون می شود و دی اکسید کربن از طریق مویرگهای آلوئول از آن خارج می شود. عروق کرونر موجود در سطح قلب، خون حاوی اکسیژن را به ماهیچه قلب می رسانند.
دریچه قلب
قلب دارای چهار دریچه است، این دریچه ها اطمینان حاصل می کنند که خون فقط در یک جهت جریان داشته باشد:
- دریچه آئورت: بین بطن چپ و آئورت قرار دارد.
- دریچه میترال: بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد.
- دریچه ریوی: بین بطن راست و شریان ریوی قرار دارد.
- دریچه سه لختی: بین دهلیز راست و بطن راست قرار گرفته است.
سیستم الکتریکی قلب
برای پمپاژ خون در سراسر بدن، عضلات قلب باید به صورت هماهنگ با هم کار کنند تا خون را در مسیر درست، در زمان مناسب و با نیروی مناسب پمپاژ کنند. پالس های الکتریکی این فعالیت را هماهنگ می کنند. سیگنال الکتریکی از گره سینوسی،دهلیزی شروع می شود، که گاهی اوقات گره سینوسی یا SA نامیده می شود. این گره ضربان ساز قلب است و در بالای دهلیز راست قرار دارد. سیگنال این گره باعث انقباض دهلیزها شده و خون را به داخل بطن ها میراند. سپس پالس الکتریکی به ناحیه ای از سلول ها در پایین دهلیز راست، بین دهلیزها و بطن ها می رود که به آن گره دهلیزی، بطنی یا AV گفته میشود.
رگ های خونی
شریان ها
این رگ ها خون اکسیژنه را از قلب به بقیه بدن می رسانند. شریان های مستحکم، حاوی عضله و دارای خاصیت کششی هستند، به ایجاد فشار خون از طریق سیستم گردش خون و همچنین تنظیم فشار خون کمک می کنند. شریان ها به عروق کوچکتری موسوم به آرتریول منشعب می شوند.
وریدها
این رگ ها خون فاقد اکسیژن را به قلب منتقل می کنند و با نزدیک شدن به قلب، اندازه آن ها افزایش می یابد. وریدها دیواره های نازک تری نسبت به شریان ها دارند.
مویرگ ها
این رگها کوچکترین شریان ها را به وریدهای بسیار کوچک متصل می کنند. آن ها دارای دیواره های بسیار نازکی هستند که به آن ها امکان می دهد ترکیباتی مانند دی اکسید کربن، آب، اکسیژن، مواد زائد و مواد مغذی را با بافت های اطراف تبادل کنند. قلب، خون و رگ های خونی سیستم گردش خون یا سیستم قلبی عروقی را تشکیل می دهند.
آناتومی قلب انسان-تبادل گاز در قلب-سیستم الکتریکی قلب-رگ های خونی
اینستاگرام گروه کادر درمان علوم پزشکی و پرستاری طب لاین