بیماری پوکی استخوان

پوکی استخوان باعث ضعیف شدن و شکنندگی استخوان ها می شود به طوری که استخوان ها گاهی به قدری شکننده هستند که زمین خوردن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه کردن می تواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مربوط به پوکی استخوان معمولاً در مفصل ران ، مچ دست یا ستون فقرات اتفاق می افتد. گروه کادر درمان پرستاری و متخصصین علوم پزشکی طب لاین می تواند شما را در مباحث پزشکی راهنمایی کنند. در ادامه به مبحث نکاتی در مورد بیماری پوکی استخوان و درمان آن میپردازیم.

بیماری پوکی استخوان

استخوان بافت زنده ای است که دائماً استخوان های قدیمی جذب می شوند و استخوانهای جدید ساخته می شود و جایگزین آنها می شوند. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که ایجاد استخوان جدید با از دست دادن استخوان قدیمی هماهنگ نشود. پوکی استخوان مردان و زنان از هر نژاد را درگیر می کند. اما زنان سفید پوست و آسیایی، به ویژه زنان مسن که یائسه شده اند، بیشتر در معرض خطر هستند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش می توانند به جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان یا تقویت استخوان های ضعیف بدن کمک کنند.

علائم پوکی استخوان 

به طور معمول هیچ علائمی در مراحل اولیه از دست دادن استخوان وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان ها توسط پوکی استخوان ضعیف شدند، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید که شامل موارد زیر است: کمر درد، ناشی از شکستگی یا کم شدن ارتفاع مهره یا collapse مهره می شود. کوتاه شدن قد با گذشت زمان خمیده شدن قامت استخوانی که خیلی راحتتر از حد انتظار می شکند.

برای پوکی استخوان چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟ 

اگر یائسگی زودرس را پشت سر گذاشتید یا چندین ماه کورتیکواستروئید( کورتون ) مصرف کرده اید یا هر یک از والدینتان دچار شکستگی مفصل ران شده اند بهتر است با پزشک خود در مورد پوکی استخوان مشاوره کنید.

علل پوکی استخوان 

استخوان های شما در حالت تجدید مداوم قرار دارند در داخل استخوان های شما دو نوع سلول استخوانی وجود دارد یکی سلول های “استئوبلاست” که استخوان سازی می کنند و استخوان های جدید می سازند و دیگری سلولهای استئوکلاست که استخوان های قدیمی را برمیدارند. یعنی در هر لحظه استخوان جدید ساخته می شود و استخوان قدیمی برداشته می شود. هنگامی که جوان هستید ، در بدن تجزیه استخوان قدیمی و ساخته شدن استخوان جدید سریعتر ایجاد می شود و میزان برداشته و ساخته شدن استخوان مساوی است. بعد از اوایل دهه 20 این روند کند می شود و بیشتر افراد در سن 30 سالگی به اوج توده استخوانی می رسند. با افزایش سن ، توده استخوانی با سرعت بیشتری از آنچه ایجاد شده از بین می رود. یعنی استخوان کمتری ساخته می شود و استخوان بیشتری برداشته می‌ شود.

عوامل خطر پوکی استخوان

تعدادی از عوامل می توانند احتمال پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله سن، نژاد ، انتخاب سبک زندگی و شرایط پزشکی و روش های درمانی.

خطرات غیرقابل کنترل بیماری پوکی استخوان

برخی از عوامل خطر پوکی استخوان از کنترل شما خارج هستند ، از جمله:

۱- جنسیت : زنان بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند.

۲- سن : هرچه سن شما بالاتر می رود ، خطر پوکی استخوان بیشتر می شود.

۳- رنگ پوست : نژاد اگر سفید پوست یا از نژاد آسیایی باشید در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارید.

۴- سابقه خانوادگی :  داشتن پدر یا مادر یا خواهر یا برادر مبتلا به پوکی استخوان ، شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد ، به خصوص اگر مادر یا پدر شما از ناحیه ران دچار شکستگی شود.

۵- اندازه بدن : مردان و زنانی که اندام چثه کوچکی دارند ، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن ، توده استخوانی کمتری داشته باشند.

سطح هورمون

پوکی استخوان بیشتر در افرادی دیده می شود که هورمون های خاصی در بدنشان زیاد یا خیلی کم باشد. مثالها عبارتند از:

•  هورمون های جنسی : کاهش سطح هورمون های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان می شود که مهمترین آنها استروژن است. کاهش سطح استروژن در زنان در دوران یائسگی یکی از قوی ترین عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان است.
• کاهش تستوسترون در مردان و استروژن در زنان : مردان با افزایش سن به تدریج سطح تستوسترون را کاهش می دهند. درمان های سرطان پروستات که باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان می شوند و درمان های سرطان پستان که میزان استروژن را در زنان کاهش می دهد ، احتمالاً باعث تسریع در تحلیل رفتن استخوان می شود.

انتخاب های سبک زندگی برای درمان پوکی استخوان

برخی از عادت های بد می توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند. اینها عبارتند از:

•  شیوه زندگی کم تحرک :  خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زمان زیادی را به نشستن می گذرانند بیشتر از افرادی است که تحرک بیشتری دارند. هرگونه ورزش و فعالیت هایی که باعث ایجاد تعادل و استقرار خوب بدن می شود برای استخوان ها مفید است ، اما راه رفتن ، دویدن ، پریدن ، رقصیدن و وزنه برداری بسیار مفید به نظر می رسد.
• مصرف بیش از حد الکل :  مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد.
•  مصرف دخانیات :  نقش دقیق توتون در پوکی استخوان مشخص نیست ، اما در مطالعات نشان داده شده است که استفاده از تنباکو موجب پوکی استخوان ها می‌شود.

عوارض بیماری پوکی استخوان

شکستگی استخوان ، به ویژه در ستون فقرات یا مفصل ران ، جدی ترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب ناشی از زمین خوردن است و می تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در اولین سال پس از آسیب شود. در بعضی موارد ، حتی اگر زمین نخورده باشید ، شکستگی ستون فقرات  و مفصل ران نیز ممکن است رخ دهد. استخوان هایی که ستون فقرات (مهره ها) شما را تشکیل می دهند می توانند تا حدی ضعیف شوند که مچاله شوند، که می تواند منجر به کمر درد ، از کوتاه شدن قد و حالت خمیده به جلو شود.

طب لاین گروه کادر درمان  و متخصصین علوم پزشکی و پرستاری و داروشناسی  :