سنگ کلیه به سنگ ریزه های کوچک از جنس نمک و مواد معدنی گفته می شود که در کلیه ها یا هر قسمت دیگری در مجرای ادراری کلیه ها، مثانه و مجرای پیشاب (لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند) ایجاد می شوند. متاسفانه، این مسئله یک عارضه رایج در میان مردم است و آقایان بیشتر از خانم ها با این مشکل مواجه می شوند. بعضی از آنها تنها به اندازه یک دانه شن هستند اما بعضی از آن ها تا یک توپ گلف نیز بزرگ می شوند.در ادامه به مبحث نکاتی در مورد این عارض میپردازیم.علت ایجاد سنگ کلیه-درمان-علائم سنگ کلیه
عارضه سنگ کلیه
- زمانی که نمک و مواد معدنی روی هم انباشته شوند و به حالت سنگ ریزه های سفت دربیایند، به آن ها سنگ کلیه گفته می شود که در داخل کلیه ها، مثانه یا هر قسمت دیگری از مجرای ادراری ایجاد می شوند.
- سنگ های کوچک تر به خودی خود از داخل مجرای ادراری عبور می کنند و از بدن خارج می شوند اما سنگ های بزرگ تر را حتما باید پزشک از بدن خارج کند.
- بعضی از آنها بدون این که هیچ نشانه ای از خود بروز دهند از بدن خارج می شوند اما بعضی دیگر باعث بروز دردهای شدید میشوند. در نتیجه ایجاد سنگ کلیه، آسیب های بلند مدت در بدن ایجاد نمی شود.
علت ایجاد سنگ کلیه
اکثر این سنگ ها در نتیجه تغییر در ترکیبات ادرار ایجاد می شوند. در این صورت، بدن دیگر نمی تواند کلسیم، نمک و دیگر مواد معدنی را به خوبی فرآوری کند. اگر آب بدن تامین نشود، مواد معدنی و نمک ها کنار یک دیگر جمع می شوند و در نتیجه، این سنگ ها را در کلیه ایجاد می کنند. احتمال ایجاد سنگ کلیه در افرادی که در مناطق با آب و هواهای خشک یا گرم زندگی می کنند یا آن هایی که زیاد ورزش می کنند، بیشتر است.
از جمله دیگر فاکتورهای خطرناک ناشی از بروز سنگ کلیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرایط پزشکی خاص یا انجام عمل جراحی که تغییری در فرایند گوارش غذا ایجاد می کنند
- بیماری کرون
- بیماری التهاب روده
- عمل جراحی بای پس معده
- اسهال مزمن
- عفونت های مجرای ادراری
- نقرس
- اسیدوز توبولار کلیوی
- هیپرپاراتیروئیدیسم (افزایش میزان تولید هورمون چاراتیروئید)
- سیستینوری (نوعی ناهنجاری ژنتیکی که مانع از بازجذب آمینواسید می شود)
- مصرف داروهای خاص
مواد معدنی زیر باعث ایجاد سنگ کلیه می شوند:
- رژیم غذایی
- مصرف دوزهای بالای ویتامین D
- در گذشته عمل جراجی بای پس معده انجام داده باشید
- ابتلا به اختلال متابولیک
- کلسیم فسفات باعث شکل گیری بعضی از سنگ های کلسیمی می شود.
- ابتلا به اختلال موروثی سیستینوری باعث می شود که کلیه شروع به تولید مقدار فراوانی آمینو اسید سیستئین کند؛ این نوع آمینو اسید باعث شکل گیری سنگ کلیه سیستئین می شود.
علائم سنگ کلیه
بیشتر مردم در نتیجه درد ناشی از ایجاد سنگ ها، متوجه ابتلا به این عارضه می شوند. در نتیجه ایجاد آنها، دردهای تیزی در قسمت کمر، پهلوها، پایین شکم یا ران ایجاد می شود. حتی ممکن است فرد استفراغ کرده یا حالت تهوع داشته باشد. زمانی که سنگ کلیه در مجرای ادراری حرکت می کند، باعث بروز درد می شود که درد ممکن است تغییر کرده، هر لحظه در یک قسمت از بدن ایجاد شود یا شدت آن بسیار بیشتر شود. اگر هر کدام از علائم و نشانه های زیر را در خود تجربه کردید حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- احساس درد شدید در قسمت شکم یا ران که کم و زیاد می شود
- احساس درد شدید در پهلوها و شکم و زیر دنده ها
- احساس درد در هنگام تخلیه مثانه
- تیره رنگ بودن ادرار همراه با بوی بد یا ممکن است ادرار به رنگ صورتی، قهوه ای یا قرمز رنگ دربیاید
- زود به زود باید مثانه را تخلیه کنید یا این که فقط مقدار کمی ادرار خارج می شود
علت ایجاد سنگ کلیه-درمان سنگ کلیه-علائم سنگ کلیه
تشخیص و درمان بیماری
بیشتر مردم بعد از احساس درد شدید در قسمت پهلوها، کمر یا شکم به مراکز درمانی مراجعه می کنند و تازه متوجه سنگ کلیه می شوند. پزشک فرد را معاینه کرده و چندین آزمایش تجویز می کند که از جمله این آزمایش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آنالیز سنگ های دفع شده:
بهتر است سنگ دفع شده را نشان پزشک بدهید. از بیمار خواسته می شود که درون یک صافی ادرار کرده تا دیگر سنگ ها نیز گرفته شوند؛ سپس این سنگ ها در آزمایشگاه بررسی می شوند تا علت ایجاد آن ها مشخص شود. در نهایت، پزشک برای پیشگیری از ایجاد دوباره این مشکل و درمان، برنامه ریزی های لازم را انجام می دهد.
تست ادرار:
پزشک به بیمار توصیه می کند که آزمایش جمع آوری 24 ساعته ادرار را انجام دهد. با کمک نتایج این آزمایش می توان متوجه شد که آیا بدن میزان تولید مواد معدنی را افزایش داده است که باعث تشکیل سنگ شده است یا خیر.
آزمایش خون
در آزمایش خون می توان سطح اوریک اسید و کلسیم در خون را اندازه گیری کرد. اگر مقدار این ترکیبات زیاد بود، پزشک احتمال ابتلا به عارضه های دیگر این بیماری را نیز بررسی می کند.
درمان بیماری
- آب و مایعات زیادی مصرف کنید؛ البته در صورتی که پزشک دستور دیگری نداده باشد.
- مصرف داروهای مسکن؛ از پزشک بخواهید که در این باره شما را راهنمایی کند.
- مصرف داروهای نسخه دار که به دفع شدن سنگ کمک می کنند.
