ماسک NIV

تهویه غیرتهاجمی (به انگلیسی: Non-invasive ventilation) که به‌اختصار به آن «NIV» می‌گویند، استفاده از پشتیبانی تنفسی است که از طریق ماسک صورت یا ماسک بینی انجام می‌شود.هوا، معمولاً با اکسیژن ترکیب شده و تحت فشار مثبت وارد ماسک می‌شود.گروه آموزشی پزشکی پرستاری طب لاین24-کاربرد کاربرد استفاده ماسک NIV-و روش استفاده ماسک اکسیژن در درمان بیماری های ریه و آپنه خواب

به‌طور کلی مقدار فشار بسته به این که فرد عمل دم یا بازدم را انجام می‌دهد به‌طور متناوب تغییر می‌کند. این عمل از آن رو «غیر تهاجمی» خوانده می‌شود که بدون نیاز به لوله‌گذاری نای (لوله ای از دهان به داخل نای) و فقط از طریق ماسکی که محکم روی صورت قرار می‌گیرد، انجام می‌پذیرد.

بیماری ریوی

کاربرد ماسک NIV

تهویه غیر تهاجمی در نارسایی حاد تنفسی ناشی از برخی بیماری‌ها استفاده می‌شود، که برجسته‌ترین آن‌ها بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که استفاده مناسب از NIV نیاز به تهویه تهاجمی و عوارض آن را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، امکان استفاده طولانی مدت، در افرادی که در اثر شرایط مزمن نمی‌توانند به‌طور مستقل نفس بکشند وجود دارد.

رایج ترین انواع ماسک NIV

1-ماسک نازال:

این ماسک فقط بینی را می پوشاند و روی لب بالایی، کناره های بینی و پل بینی قرار می گیرد. لازم به ذکر است افرادی که از کلاسترفوبیا رنج می برند (افرادی که از قرار گرفتن در فضاهای بسته واهمه دارند و احساس خفگی به ایشان دست می‌دهد)، ماسک های نازال را بسیار راحت تر تحمل می کنند.

2-ماسک اورونازال: به عنوان ماسک صورت نیز نامیده می شود

این ماسک بینی و دهان را می پوشاند و روی چانه، کناره های بینی و دهان و پل بینی قرار می گیرد.

ماسک NIV در چه دستگاههایی استفاده می شوند؟

ماسک NIV ماسکی است که برای استفاده از دستگاه های سی پپ (CPAP) | ماسک سی پپ | ، بای پپ (BiPAP) |ماسک بای پپ | و ونتیلاتور های غیر تهاجمی |ماسک ونتیلاتور | ساخته شده است و توسط لوله خرطومی به دستگاه های مذکور متصل می گردد.

ماسک های NIV به صورت های فول فیس (Full Face)، نازال (Nasal) و پیلو (Pillow) هستند که عمده استفاده آن ماسک های Full Face است که تمام صورت (دهان و بینی) را پوشش می دهد. این ماسک در دسته تجهیزات پزشکی خانگی قرار دارد و در منزل برای بیماران قابل استفاده است.

کاربرد :دستگاه  CPAP

CPAP در ادم قلبی ریوی جلوگیری از کلاپس ریه و باعث بهبود اکسیژناسیون بیمار می شود. این نوع NIV باعث کاهش برگشت خون به قفسه صدری شده و موجب بهبود عملکرد بطن چپ و افزایش پمپاژ قلب می شود.

 ممکن است باعث افت فشار خون هم بشود و این مسدله باید مد نظر باشد.

کاربرد BIPAP:

در واقع Bi-Level معادل CPAP+PS (Pressure support) است. و باعث افزایش حجم جاری، و در نتیجه باعث حفظ تهویه آلوئولی، کاهش Paco2(دی اکسید کربن در خون) در شرایط هیپوونتیلاسیون، کاهش کار تنفسی، کاهش نوسانات فشار دیافراگمی و کاهش میزان تنفس می شود.

• اولا این نوع NIV  ممکن است بصورت Pressure support باشد. یعنی وقتی بیمار تنفس می کند دستگاه جریان هوا با فشار را شروع می کند.در این نوع دستگاه ها Back up rate باید به دستگاه داده شود تا در صورت کاهش تعداد تنفس دستگاه میزان کمبود را جبران کند(یعنی تنظیمات طوری اجرا شود که در صورت قطع تنفس بیمار،دستگاه خودش مابقی تعداد تنفس را به بیمار بدهد).
• نوع دومش pressure control است که دستگاه بمیزان معینی تنفس در دقیقه و با فشار ثابتی به بیمار می دهد. و به کوشش تنفسی بیمار کاری ندارد.

گروه آموزشی پزشکی پرستاری طب لاین24- کاربرد استفاده ماسک NIV-روش استفاده ماسک NIVاکسیژن در درمان بیماری های ریه و آپنه خواب – اکسیژن تراپی

بیماری‎ های ریه و تنفس

روش بستن ماسک NIV

• روش صحیح قرار گیری و  بستن ماسک ارونازال بر روی صورت به این ترتیب می باشد که ابتدا ماسک را درست روبروی صورت بیمار قراردهیم به طوری که ماسک مابین گودی بین دو چشم بیمار تا خط زیر لب بیمار قرار گیرد و چانه بیمار به هیچ عنوان داخل ماسک قرار نمی گیرد.
• سپس  هر دو بند بالایی را همزمان کمی سفت می کنیم و در نهایت دو بند پایینی را همزمان کشیده تا جایی که بیمار احساس ناراحتی و سفتی نداشته باشد و از محل اتصال ماسک به صورت بیمار نشتی نداشته باشیم.
• لازم نیست خیلی محکم بسته شود باید طوری بسته شود که حداقل یک تا دو انگشت از زیر بند آن رد شود اگر ماسک خیلی محکم باشد می تواند باعث زخم شدن صورت بیمار شود که این مساله به خصوص در موارد نقص ایمنی مسئله ساز است.

 اخیراً forhead spacer ها برای تعدیل فشار روی پل بینی استفاده شده که زخم های پوستی را کمتر کرده است.

آپنه خواب-اکسیژن درمانی-رکاربرد استفاده ماسک NIV-روش استفاده ماسک NI

منابع:مروری بر تهویه غیر تهاجمی تالیف و گردآوری دکتر بشارت رحیمی (فوق تخصص بیماریهای ریه عضو هیات علمی دانشگاه تهران)

https://www.instagram.com/tebline24

https://www.instagram.com/homecare_elderly_sick