شانت مغزی یا Cerebral shunt یک لوله یا یک سوراخی برای جابه جایی مایعات مغزی است و در بیماریهایی که سبب فشار به داخل مغز میشوند، استفاده میشود برای مثال در بیمار هیدروسفالی مغزی مایع نخاعی که در اصل وظیفه آن محافظت از مغز در برابر صدمات است در مغز جمع میشود و سبب وارد شدن فشار به آن میشود. شانت زیر پوست و پشت گوش برای خارج کردن مایعات مغزی به کار میرود و مایعات اضافی را به قسمتهایی از بدن میفرستد که قابلیت جذب دارند.
انواع شانت مغزی
شانت انواع مختلفی دارد که تفاوتشان در محل قرارگیری آنها و نوع جذب مایع مغزی نخاعی است. جراح مغز و اعصاب بر اساس معاینات و تشخیصهای داده شده بهترین نوع شانت برای بیمار را انتخاب میکند.
1-شانت مغزی شکمی
در این نوع از شانت که رایجترین نوع آن است یک کاتتر درون مغز قرار میگیرد و لوله دیگر آن از طریق قفسه سینه به شکم متصل میگردد و هر زمان که لوله داخل مغز نسبت به فشار مایع نخاعی حساسیت نشان دهد این مایع اضافی را از طریق شانت به شکم میفرستد تا جذب شود.
2-شانت قلبی عروقی
در شانت قلبی نیز یک سر لوله در بطن مغز و سر دیگر آن به سرخرگ قلب وارد میشود و در صورت فشار مایع نخاعی در مغز از طریق شانت وارد سرخرگ قلب میشود و در جریان خون جذب میشود.
3-شانت کمری
در این نوع از شانت یک سر لوله در میان مهرههای کمر و سر دیگر آن به شکم متصل است. در صورتی که مایع نخاعی در ستون فقرات افزایش یابد مقدار اضافی آن در شکم جذب میشود.
نکاتی که پس از جراحی شانت مغزی باید رعایت شود :
- بدون مجوز پزشک معالج، رانندگی نکند.
- تمرینات ورزش سنگین انجام ندهد.
- از شنا کردن خودداری کند.
- ورزشهای کششی سبک در مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه انجام دهد.
- برای سفر ازهواپیما استفاده کند.
مراقبت های بعد از جراحی شانت مغزی
مصرف داروهای مسکن
در صورتی که بیمار پس از جراحی با درد غیر قابل تحملی مواجه شد میتواند از قرصهای مسکن نظیر ایبوپروفن و یا استامینوفن استفاده کند. درد پس از این جراحی طبیعی است و ممکن است بیمار را برنجاند، پزشک برای رفع این دردها مسکنهایی برای بیمار تجویز میکند.
محافظت از زخم در برابر عفونت
طبیعی است که پس از جراحی بیمار در سر خود زخم جراحی دارد برا آنکه از عفونت کردن این زخم جلوگیری شود، بهتر است بیمار تا زمانی که زخم به طور تقریبی بهبود یابد استحمام نکند و همچنین استفاده از استخر و جکوزی برای او ممنوع است.
علائم خطر
در صورتی که با هر یک از علائم زیر مواجه شدید به پزشک مراجعه کنید.
- سردردهای شدید که مصرف داروهای مسکن بهبود نمییابد.
- عدم تعادل و احساس سرگیجه مداوم
- تب شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس درد در قفسه سینه و تنگی نفس
- اختلالات بینایی از قبلی دوبینی، تاری دید
- خستگی مداوم و احساس خواب آلودگی
- عفونت محل زخم جراحی
- تشنج بدون سابقه قبلی
- کاهش سطح هوشیاری
دوران پس از بهبودی تقریبی
در صورتی که پس از جراحی شانت گذاری با بهبودی تقریبی مواجه شدید موارد زیر را رعایت کنید :
- از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- ورزشهای سنگین و سخت انجام ندهید
- از رانندگی پرهیز کنید.
- از روابط جنسی تا زمانی که پزشک شما را برای انجام آن مجاز نکرده است، خودداری کنید.
- از شنا کردن و استفاده از سونا و جکوزی پرهیز کنید.
- به محل زخم و بخیه دست نزنید و پانسمان آن را خودسر عوض نکنید.
- فعالیتهای روزانه زندگی خود را به آرامی و با احتیاط انجام دهید.
شنت مغزی به عنوان یک روش درمانی برای برخی از مشکلات مغزی مانند هیدروسفالی، خونریزی مغزی و تشنجهای ناشی از بیماری اپیلپسی، استفاده میشود. در طی این روش، یک لوله یا شنت به مغز شما وصل میشود تا فشار مایع مغزی را کاهش داده و علائم بیماری را بهبود بخشد. اما باید توجه داشت که شنت مغزی ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد، به خصوص در صورتی که بیماری پیشرفت کند و شنت کنونی شما دیگر کارایی نداشته باشد. همچنین، شنت مغزی ممکن است با عفونتها و مشکلات دیگری نیز همراه باشد. بنابراین، شنت مغزی به طور دائمی نیست و نیاز به مراقبتهای پزشکی دائمی دارد.
انواع تجهیزات پزشکی و پرستاری و سالمندی موجود است.تماس بگیرید.