سندروم کوشینگ به دلیل میزان بالای هورمون کورتیزول پدید می‌آید. این فعالیت بیش از اندازه غده آدرنال یا غدد فوق کلیوی میتواند در اثر مصرف بیش از حد کورتیکواستروئیدها، ترشح بالای ACTH یا هایپرپلازی کورتکس آدرنال باشد. تولید زیاد کورتیکو استروئیدهای درون‌زا (آندوژن) ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله عوامل موثر در افزایش ترشح این هورمون، تومور هیپوفیز است. غده هیپوفیز که ACTH ترشح کرده و موجب افزایش ترشح هورمون‌های قشر آدرنال بیش از حد طبیعی می‌گردد. هرچند غده فوق کلیوی (آدرنال)، کورتیزول را تولید میکند که در بعضی از عملکرد‌ها و فعالیت‌های بدن کمک میکند اما ترشح بیش از حد آن موجب پیدایش سندروم کوشینگ میشود. در ادامه مقاله سایت اطلاعات پزشکی طب لاین درباره کورتیکواستروئید و راه درمان کوشینگ بیشتر توضیح خواهیم داد.سندرم کوشینگ-پیشگیری از سندرم کوشینگ
سندروم کوشینگ و هورمون کورتیزول
هنگامی که مقدار زیادی هورمون کورتیزول در بدن تولید شود، سندرم کوشینگ (Cushing’s syndrome) بوجود می آید. یکی از دلایل شایع سندرم کوشینگ، استفاده زیاد از داروهای خوراکی کورتیکواستروئید می باشد. اگر بدن نیز مقدار زیادی هورمون کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی (آدرنال) بسازد، موجب بروز این سندرم می شود. درمان این سندرم با کاهش هورمون کورتیزول در حد طبیعی صورت می گیرد. اما علت این افزایش بی رویه هورمون کورتیزول یا همان کورتیکواستروئید چیست؟ علائم ابتلا به این سندرم چیست؟
علائم سندرم کوشینگ و بالا رفتن سطح کورتیزول
افزایش وزن و تجمع بافت چربی به خصوص در قسمت میانی و فوقانی پشت، صورت (گرد شدن صورت) و بین شانه ها و بوفالویی شکل شدن حالت بدن از نشانگان فیزیکی این عارضه میباشد. وجود ترک های پوستی به رنگ صورتی و یا بنفش بر روی پوست شکم، ران، سینه و بازوها نیز میتواند از علائم بالارفتن سطح کورتیزول در بدن باشد. از آنجا که کورتیکواستروئید روی پوست تاثیر بسزایی میگذارند، نازک و شکننده شدن پوست و به راحتی کبود شدن و آکنه نیز میتواند از علائم افزایش این ماده در بدن باشد.
سندروم کوشینگ و هورمون کورتیزول
با دیدن حداقل 5 نشانه گفته شده به صورت همزمان در بدن خود لازم است به پزشک مراجعه کنیم. علائم دیگر سندروم کوشینگ که بر اثر پرکاری غدد فوق کلیه بوجود می آید را در ادامه مقاله سایت اطلاعات پزشکی طب لاین بخوانید. اگر میخواهید درباره آخرین مقالات و تحقیقات علمی عرصه کلیه و مجاری ادرار بیشتر بخوانید کلیک کنید.
سایر علائم سندروم کوشینگ
- ضخیم شدن و قابل رویت شدن موهای صورت در زنان (هیرسوتیسم)
- توقف و یا نامنظم شدن دوره های قاعدگی در زنان
- کاهش میل جنسی در مردان
- کاهش باروری در مردان
- اختلال نعوظ در مردان
- خستگی
- ضعف عضلات
- افسردگی، اضطراب و زودرنجی
- مشکلات شناختی
- افزایش فشار خون
- عدم تحمل گلوکز که ممکن است منجر به دیابت شود.
- سردرد
- پوکی استخوان و شکستگی آن
علل سندرم کوشینگ
تولید زیاد هورمون کورتیزول توسط غدد آدرنال یا فوق کلیه میتواند علت سندرم کوشینگ باشد. کورتیزول در حد طبیعی برای بدن لازم است، برای مثال تنظیم کننده فشار خون می باشد و عملکرد سیستم قلبی-عروقی را تعدیل می کند. مصرف داروهای کورتیکوستروئید در دوز بالا و برای مدت طولانی نیز از علل دیگر ابتلا به این نشانگان قابل درمان است. این داروها دارای اثرات مشابه هورمون کورتیزول در بدن هستند. اما چطور بفهمیم که به این سندرم دچار هستیم؟ نشانه های آن چیست؟
انواع داروهای کورتیکواستروئید
بتامتازون، بودزونید، کورتیزون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون، پردنیزولون و پردنیزون است. داروهای کورتیکواستروئید برای درمان بیماری های زیر مورد استفاده قرار می گیرند:
آرتریت روماتوئید، آلرژی، بیماری های پوستی (اگزما، لوپوس، پسوریازیس، کهیر و خارش)، مشکلات تنفسی و آسم، برخی سرطان ها، اختلالات خونی، مشکلات چشمی، ورم و درد مفاصل، مشکلات گوارشی (کولیت زخمی، اختلالات التهابی روده)، جلوگیری از پس زدن پیوند اعضا و هورمون درمانی.
اگر شما در حال مصرف داروی کورتیکواستروئیدی برای بیماری خاصی هستید و علائمی را مشابه علائم سندرم کوشینگ دارید، برای بررسی نحوه عملکرد غدد فوق کلیوی خود نزد پزشک بروید.
تولید زیاد هورمون آدرنوکورتیکوترپیک
تولید زیاد هورمون آدرنوکورتیکوترپیک (ACTH) توسط غده هیپوفیز موجب بوجود آمدن سندرم کوشینگ میشود. هورمون آدرنوکورتیکوترپیک ( ACTH) تنظیم کننده تولید هورمون کورتیزول در غده فوق کلیه می باشد. که در صورت ترشح نامرتب این هورمون، میزان ترشح کورتیزول نیز از غدد فوق کلیوی تغییر میکند و ممکن است به حد زیادتری از نیاز بدن برسد که Cushing’s syndrome از عوارض آن است. پیشگیری از سندرم کوشینگ با دقت در مصرف داروهای کورتیزول دار و یا مصرف خنثی کننده های آن ها به راحتی امکان پذیر است.
تومور غده هیپوفیز
تومور غده هیپوفیز باعث ترشح زیاد ACTH می شود و ACTH غده آدرنال را تحریک کرده و کورتیزول را تولید می کند. این تومور در زنان بسیار شایع است. وجود بافت غيرطبيعي در غده هيپوفيز يا قسمتي از بدن كه دستور توليد مقادير زياد كورتيزول را صادر مي كند. موجب بهم ریختگی نظم میزان ترشح هورمون از غده های فوق کلیوی میشود.
تومور ترشح کننده ACTH در یک محل غیرطبیعی
به ندرت هرگاه توموری در یک عضوی که به طور معمول ACTH ترشح نمی کند، ایجاد شود، تومور مقدار زیادی ACTH را ترشح می کند و باعث ایجاد سندرم کوشینگ می شود. این تومورها که می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند، معمولا در ریه، پانکراس (لوزالمعده)، تیروئید و یا غده تیموس یافت می شوند. بروز ترین اطلاعات پزشکی در سایت پویای طب لاین.
بیماری غدد فوق کلیوی
تومور خوش خیم قشر آدرنال که به نام آدنوم آدرنال خوانده می شود و تومورهای سرطانی قشر آدرنال می توانند کورتیزول زیادی را تولید و سندرم کوشینگ را بوجود آورند. پیشگیری از سندرم کوشینگ راحت تر و سریع تر از درمان آن است! بهتر است نکات مربوطه را رعایت کنید!
کی برای معاینه ابتلا به کوشینگ نزد پزشک بروم
اگر شما در حال مصرف داروی کورتیکواستروئیدی برای بیماری خاصی هستید و علائمی را مشابه علائم سندرم کوشینگ دارید، بهتر است برای بررسی نزد پزشک بروید. حتی اگر از داروهای کورتیکواستروئید استفاده نمی کنید، ولی علائم مشابه علائم این سندرم را دارید، نزد پزشک بروید. اما علائم مشابه شامل چه علائمی میشوند؟
علائم مشابه سندروم کوشینگ
سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان، دارای علائم مشابه سندرم کوشینگ است. این علائم مثل رشد موی زیاد و دوره های قاعدگی نامنظم است. علائم افسردگی، اختلالات غذاخوردن و اعتیاد به الکل نیز تا حدی شبیه سندرم کوشینگ می باشند. لذا برای تشخیص صحیح علائم بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید. ضمنا برای پیشگیری از سندرم کوشینگ نیز میتوان اقدام کرد. این اقدامات را در ادامه اطلاعات پزشکی زب لاین بخوانید.
پیشگیری از سندرم کوشینگ
در ادامه نکاتی را برای پیشگیری از ابتلا به سندروم کوشینگ در اختیار شما خواهیم گذاشت. برای پیشگیری از سندروم کوشینگ موارد زیر را رعایت کنید:
- اگر شما از داروهای استنشاقی کورتیکواستروئید استفاده می کنید، پس از تنفس، دهانتان را بشویید.
- اگر متوجه ورم غیرطبیعی در صورت یا گردن، رشد زیاد موهای صورت در زنان و اختلال عملکرد جنسی در مردان شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- نمک را کم مصرف کنید. فشار خون بالا که یکی از علائم این سندرم می باشد، نیاز به کاهش نمک دریافتی دارد.
- گهگاه به متخصص غدد مراجعه کنید. این متخصص، میزان کورتیزول خون شما را آزمایش می کند.
- به طور مکرر نزد چشم پزشک روید. آب مروارید یکی از علائم سندرم کوشینگ است.
پیشگیری از سندرم کوشینگ
