شاید عبارت “دیسک دارم” را بارها از کسانی که کمر درد دارند شنیده باشید، اما جالب است که بدانیم همه ما دیسک داریم و این داشتن دیسک نیست که باعث کمردرد می شود، بلکه آنچه درد ایجاد می کند بیرون زدگی دیسک کمر است که با فشار بر روی نخاع و ریشه های عصبی درد ایجاد می کند. البته بیرون زدگی دیسک کمر یا فتق دیسک تنها یکی از علل کمر درد است و علل مختلفی می توانند باعث کمردرد شوند. گروه کادر درمان پرستاری و متخصصین علوم پزشکی طب لاین می تواند شما را در مباحث پزشکی راهنمایی کنند. در ادامه به مبحث نکاتی در مورد درمان دیسک کمر و علائم بیرون زدگی دیسک میپردازیم.
دیسک کمر
به بالشتک ژله‌ای بین هر دو مهره دیسک گفته می‌شود که ضخامت بین ۳ تا ۹ میلی متر دارد. ساختار دیسک محتوی آب، کلاژن و پروتئین است. هر دیسک بین مهره ای کمری شامل قسمت ژل خمیری در وسط و حلقه کلاژن در اطراف است. تنها حلقه های بیرونی تر حاوی رگ های خونی هستند، به همین دلیل بخش اعظم دیسک ذاتا از ترمیم کمتری برخوردار است. وظیفه دیسک بین مهره‌ای ایجاد فاصله بین مهره‌ها و جذب و انتقال بارها در ستون مهره ای است. این فضا عبور مناسب ریشه های عصبی که از نخاع بیرون می‌آیند را میسر می سازد و همچنین این فاصله، توانایی مهره ها را برای چرخش به جلو و عقب را فراهم می سازد.
افرادی که بیشتر در معرض بیرون زدگی دیسک کمر هستند
آقایان بیشتر از خانم ها در معرض بیرون زدگی دیسک کمر هستند. شایعترین سن فتق دیسک کمر بین ۳۰ تا ۵۰ سال است. به این دلیل که در این سن معمولآ دیسک ها پر آب هستند و انعطاف پذیری بیشتری دارند، لذا احتمال بیرون زدگی بیشتری وجود دارد. اما با افزایش سن، آب دیسک کاهش یافته و احتمال کمی وجود دارد تا آب داخل دیسک به بیرون بیاید و ریشه‌های عصبی را تحت فشار قرار می‌دهد.
دلیل بیرون زدگی دیسک کمر
- ژنتیک یا همان سابقه خانوداگی
- زندگی بی تحرک
- نشستن یا رانندگی های طولانی مدت
- سرفه های مزمن
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن باعث می‌شود دیسک نتواند مواد مغذی را به خود جذب کند، بنابراین دیسک در افراد سیگاری با نیروی کمتری دچار بیرون زدگی و یا پارگی می‌شود.
- بارداری: معمولا ۵۰ درصد افراد در ماه های پنج تا هفتم بارداری کمردرد را تجربه می کنند. در برخی موارد افراد قبل از دوره بارداری هم بیرون زدگی دیسک داشته‌اند و در حین بارداری با افزایش وزن نوزاد و بزرگ شدن شکم، خط ثقل بدن به جلو منتقل می شود و همچنین کشیده شدن عضلات شکم در طول این دوره باعث ضعف عضلات شکمی شده و عملکرد محافظتی این عضلات روی ستون فقرات کم می‌شود، لذا ایجاد فشارهای اضافی بر روی ستون فقرات، درد بیشتری را ایجاد می‌کنند.
تشخیص دیسک کمر
برای تشخیص دیسک کمر پزشک یا فیزیوتراپیست ابتدا تاریخچه درد را از شما خواهد پرسید. سپس با انجام معاینات بالینی به تشخیص می رسد. برای قطعی کردن تشخیص خود از ابزار مختلفی مانند ام آر آی و سی تی اسکن و دیسکوگرام، نوار عصب و عضله و … هم کمک می گیرد.
روش‌های تشخیص دیسک کمر در معاینه بالینی
پزشک یا فیزیوتراپیست شما در این مرحله از تست های اختصاصی مانند بالا بردن پا یا خم کردن گردن و ستون فقرات کمری به جلو یا عقب یا طرفین و یا حرکات ترکیبی استفاده می کند. همچنین با لمس نواحی درناک و یا با زدن چکش در نقاط خاصی سطح رفلکس ها و میزان حساسیت دیسک و اعصاب شما را میسنجد. علاوه بر این فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص قدرت عضلانی شما را میسنجد تا تعیین کند که ریشه های عصبی تحت فشار هستند یا نه. همچنین ممکن است از شما بخواهد بر روی پاشنه یا پنجه خود راه بروید.
شایعترین علائم دیسک کمر
علائم اولیه دیسک کمر
علائم بسته به میزان بیرون زدگی به صورت کمر درد ناگهانی و شدید یا درد تدریجی بروز می کند. درد معمولا با نشستن های طولانی مدت، سرفه و عطسه بیشتر می شود. ممکن است درد فقط در ساق پا باشد و در کمر دردی نداشته باشیم. درد در ساق پا بیانگر وجود فتق دیسک بزرگتری نسبت به هنگامی است که درد به تنهایی در ناحیه کمر وجود دارد.
علائم دیسک کمر خفیف
در موارد بیرون زدگی خفیف دیسک، فرد فقط درد مبهم در ناحیه کمر را تجربه می‌کند که با استراحت بهبود می یابد.
علائم دیسک کمر شدید یا پیشرفته
اما در بیرون زدگی های شدید علاوه بر درد کمر، درد شدید و تیزی به باسن و ساق پا هم کشیده می شود. درد در یک پا یا هر دو پا دیده می‌شود. حتی ممکن است بیمار برای کاهش درد به یک طرف خم شود.
علائم دیسک کمر در پاها
علائم آن در پاها به صورت درد و بی حسی، خواب رفتگی، سوزن سوزن شدن یا سوزش دیده می شود. بسیاری از افراد تصور می کنند درد های دیسک کمر فقط در پشت پا ظاهر می‌شود، اما این گونه نیست و بسته به ریشه عصب درگیر، درد ممکن است در قسمت داخلی ران یا قدام ران و کشاله تا زانو هم دیده شود. علاوه بر این در معاینه رفلکس ها و قدرت عضلات پا با کاهش میزان رفلکس ها و قدرت عضلات روبرو می‌شویم.
طب لاین گروه کادر درمان علوم پزشکی و پرستاری :
گروه آموزشی علوم پزشکی و پرستاری طب لاین ،ارائه دهنده انواع پکیج های پزشکی ، پرستاری و طب سنتی با بهترین کیفیت میباشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
