فیزیوتراپی سکته مغزی یا آسیب های عروقی مغز و خدمات تخصصی توانبخشی و کاردرمانی سکته مغزی می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی در بهبود و درمان مبتلایان به انواع سکته های مغزی داشته باشد. افراد با سن بالای ۵۵ سال ریسک بالاتری نسبت به افراد جوانتر دارند. مردان نسبت به زنان ریسک بالاتری برای ابتلا دارند ولی احتمال مرگ در زنان بالاتر است. همچنین استفاده از هورمون درمانی ریسک ابتلا به آسیب های عروقی مغز یا استروک را افزایش می دهد. گروه کادر درمان پرستاری و متخصصین علوم پزشکی طب لاین می تواند شما را در مباحث پزشکی راهنمایی کنند. در ادامه به مبحث نکاتی در مورد فیزیوتراپی بیماری سکته مغزی میپردازیم.
بیماری سکته مغزی یا آسیب های عروقی مغز
سکته مغزی یا آسیب های عروقی مغز شایع ترین بیماری های ناتوان کننده دستگاه اعصاب می باشد و پس از بیماری های قلبی و سرطان ها، مهمترین علت مرگ افراد بالاتر از ۴۵ سال را تشکیل می دهند. سکته مغزی و آسیب های عروقی مغز زمانی رخ می دهد که یک لخته خونی باعث انسداد شریان خون رسان مغزی شود یا یک رگ خونی مغز پاره شده و خون‌رسانی به بخشی از مغز متوقف می شود. این موجب اختلال در اکسیژن رسانی به مغز و به دنبال آن مرگ سلول‌های مغزی می شود. فیزیوتراپی سکته مغزی می تواند به بهبود بیماران و مبتلایان به انواع سکته مغزی کمک نماید.
انواع اصلی سکته مغزی
بیماری سکته مغزی را می‌توان به دو نوع اصلی تقسیم‌بندی کرد:
- سکته‌های ایسکمیک
- سکته‌های هموراژیک
سکته ایسکمیک
در سکته ایسکمیک که در ۸۵% از موارد سکته‌های مغزی مشاهده می شود، انسداد عروقی و افت بارز پرفیوژن مغزی صورت می گیرد.
سکته‌های هموراژیک
در سکته هموراژیک که در ۱۵% از موارد سکته‌های مغزی مشاهده می شود، تراوش یا نشت خون از داخل عروق به درون مغز و یا فضای زیر عنکبوتیه وجود دارد. اگرچه شباهت هایی میان دو نوع سکته مغزی وجود دارد، اما علل کلی، پاتوفیزیولوژی، تدابیر پزشکی، کنترل به طریق جراحی و مراقبت های پرستاری در آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.
علائم اولیه سکته مغزی
علائم اولیه سکته مغزی و مهمترین اقداماتی که باید انجام داد شامل موارد زیر است.
۱) افتادگی صورت : از بیمار بخواهید که لبخند بزند. در صورتی که سکته کرده باشد یک طرف صورت او دچار افتادگی میشود.
۲) ضعف دست‌ها :اگر بیمار سکته کرده باشد وقتی از او می‌خواهید دست‌هایش را بالا بیاورد، یکی از دست‌هایش پایین میافتد.
۳) اشکال در صحبت کردن :اگر از فرد بخواهید یک جمله ساده بگوید، اگر سکته کرده باشد، لکنت دارد یا کلمات را نامفهوم ادا میکند.
۴) زمان : اگر یکی از علائم فوق در فردی دیده شود، بلافاصله باید با اورژانس تماس گرفته شود و فرد به مرکز درمانی مناسب منتقل گردد. هر چه فرد مشکوک به سکته مغزی زودتر تحت درمان قرار بگیرد، پیش آگهی بهتری داشته و آسیب کمتری را تجربه میکند و احتمال مرگ او کمتر خواهد شد.
علائم سکته مغزی
در بیشتر افراد علائم سکته مغزی به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه بعد از وقوع سکته خود را نشان میدهند. علائم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شده است. این نشانه‌ها امکان دارد شامل موارد زیر گردد:
- ضعف و کرختی صورت و بازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن
- فلج صورت، بازو و پاها در همان طرف
- عدم تعادل و لنگ زدن
- اختلال در تکلم یا در درک کلام
- اشکال در بلع
- کرختی و سوزش قسمت‌های بدن، اشکال در درک وضعیت و موقعیت
- دو بینی و تاری دید، یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم
فیزیوتراپی سکته مغزی
فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی از ۲۴ ساعت پس از سکته مغزی در بیمارستان (ICU و بخش) شروع می شود و بلافاصله پس از ترخیص بیمار برحسب توانایی بیمار به صورت فیزیوتراپی در خانه یا در کلینیک انجام میشود.
چگونه فیزیوتراپی به درمان سکته مغزی کمک می کند؟
پس از سکته مغزی، مغز ما نمی تواند سلول‌های جدیدی را تولید و جایگزین سلول‌های آسیب دیده کند، اما با شروع تمرینات و تحریکات فیزوتراپی، مغز این توانایی را دارد که سلول‌های سالم اما نامنظم خود را دوباره مرتب کرده و توانایی از دست رفته را جبران کند.
در مراحل اولیه، فیزیوتراپی بر روی جلوگیری از عوارض احتمالی و بازگرداندن توانایی شما برای حرکت و فعال بودن از نو تمرکز خواهد کرد. با گذشت زمان، هدف فیزیوتراپی سکته مغزی کمک به شما برای مستقل شدن بیشتر است و بر روی بازآموزی مهارت‌هایی که برای شما مهم است، تمرکز دارد.
اقدامات فیزیوتراپی در درمان سکته مغزی
- روش ایمن جا به جایی (نشستن کنار تخت، پایین آمدن از تخت، حرکت از تخت به صندلی، حرکت در اطراف تخت )
- آموزش روش صحیح استفاده از وسایل مخصوص به بیمار (ارتوز، پروتز، عصا، واکر، صندلی چرخدار)
- انجام تمرین های تقویتی، کششی، فعالیت های عملکردی، تمرینات تحریک و تقویت حس عمقی PNF
- آموزش و تقویت حفظ تعادل در وضعیت‌های مختلف خوابیده، نیمه خوابیده، نشسته و ایستاده
- آموزش و بازآموزی صحیح راه رفتن و حفظ تعادل با و بدون پشتیبانی
- کمک به بازیابی مهارت‌های عملکردی و مشارکت بیمار در فعالیت‌ها و وظایف خاص زندگی و انجام فعالیت‌های روزانه
- جلوگیری از کوتاهی، سفتی و کشیدگی عضلات، جلوگیری از دفورمیتی اندام‌ها و خشکی مفاصل به علت بی تحرکی
درمان با استفاده از دستگاه بیوفیدبک
از ابزارهایی نظیر بیوفیدبک می توان برای درمان موثرتر سکته مغزی استفاده کرد .طبق این روش بیمار با کمک فیدبکهای بینایی و شنیداری حرکات را می آموزد و اشکالات در حرکات اندام خود را اصلاح می کند.
تفاوت فیزیوتراپی و کاردرمانی سکته ی مغزی چیست؟
فیزیوتراپی سکته مغزی به بازیابی و آموزش حرکات از دست رفته به بیمار در جهت استقلال فعالیت‌های کلی بدن از طریق بهبود دامنه حرکتی و افزایش قدرت عضلانی می پردازد، اما کار درمانی بیماران سکته مغزی بر روی حرکات ظریف اندام‌ها ( مخصوصا دست ها) برای فعالیت‌های نیاز به کنترل عصبی عضلانی بالا (نوشتن،بستن دکمه لباس و …) تمرکز دارد.
طب لاین گروه کادر درمان و متخصصین علوم پزشکی و پرستاری و داروشناسی :
گروه آموزشی علوم پزشکی ، کادر درمان پرستاری طب لاین ،ارائه دهنده انواع پکیج های پزشکی ، پرستاری و داروشناسی با بهترین کیفیت میباشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
اینستاگرام گروه کادر درمان متخصصین علوم پزشکی و پرستاری طب لاین
